заліва́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да заліцца 1.
2. Зал. да заліваць.
заліва́цца 2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да заліцца 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́ля, ‑і, ж.
1. Невялікі свінцовы або стальны прадаўгаваты снарад для стральбы з ручной агнястрэльнай зброі і кулямётаў. Бранябойная куля. Трасіруючая куля. □ І нада мной і над табой Гула шрапнель, свісталі кулі. Астрэйка. // Уст. Зямны шар. Зямная куля.
2. у знач. прысл. ку́ляй. Імкліва, хутка (вылеціць, скаціцца і пад.).
•••
Заліваць кулі гл. заліваць.
Пусціць (сабе) кулю ў лоб гл. пусціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залива́ть несов.
1. в разн. знач. заліва́ць; см. зали́ть;
2. (лгать) прост. хлусі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сту́дня, ‑і, ж.
Калодзеж. Ідучы вуліцаю, Глушкевіч убачыў, як насустрач яму ад студні набліжалася рослая жанчына з суднамі вады. Дуброўскі. Аня бачыла, як .. [салдат] выйшаў на двор, выцягнуў вады са студні, стаў заліваць у машыну. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэментава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак.
1. што. Заліць (заліваць) цэментам.
2. што. Падвергнуць (падвяргаць) цэментацыі (у 1 і 3 знач.).
3. перан., каго-што. Згуртаваць (гуртаваць), з’яднаць (яднаць).
Ц. рады аднадумцаў.
|| зак. яшчэ зацэментава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 1 знач.) і сцэментава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.
|| наз. цэментава́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
По́йма 1 ’частка рачной даліны, якая затапляецца вадой у час разліву’ (ТСБМ), ’разводдзе’ (Сл. ПЗБ), ’сена, скошанае ў такім месцы, якое было заліта ракою, што выйшла з берагоў’ (Нас.). Параўн. укр. по́йма ’пойма’, пойма́ти ’пакрываць; заліваць (пра ваду)’, рус. паём ’пойма’, ’глыбокае месца ў рацэ з вірам’, займа ’пойма’, ’заняты ўчастак зямлі’, поимать ’заліваць вадой у паводку’. Ад *pojęti < *jęti, да імаць (гл.).
По́йма 2 ’астаткі нітак з боку бёрда’ (ТС). Гл. пайам ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прылі́ць ’заліць’, прыліва́ць ’настойваць (настойку)’; таксама аддзеяслоўны назоўнік прылі́ўка (прылі́вачка) ’падліўка’ (Ян.). Да ліць (гл. лі́цца) з развіццём і пашырэннем семантыкі; ст.-рус. приливати, рус. прилива́ти, укр. прилива́ти ’заліваць; паліваць; даліваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заліва́нне ср.
1. в разн. знач. залива́ние; захлёстывание, заплёскивание; см. заліва́ць 1;
2. (покрытие, заполнение чем-л. жидким) зали́вка ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Плава́ ’балота (возера), якое моцна зарасло мохам, а пад нізам — вада’ (шчуч., Сл. ПЗБ), рус. вялікалук. пла́ва́ ’дрыгва’. Параўноўваюць літ. plovà ’тс’ (Грынавяцкене, тамсама). Звычайна плаў (гл.), згодна з Талстым (Галетай, Геогр., 172–175), ад *plaviti, *plavati ’заліваць, плаваць’. Сюды ж брасл. плаві́на ’зыбкі дзірван па берагах возера’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паня́ць ’тое ж, што і зразумець’ (ТСБМ), ’абучыцца добра якому-н. рамяству; заліваць вадою; уступіць у шлюб’ (Нас.), ’заліць вадою; зразумець’ (Бяльк., Юрч.), ’зразумець, злавіць, знайсці’ (Сл. ПЗБ), поня́ць ’злавіць’ (ТС), поня́цца ’узяцца; набрацца, пакрыцца, праявіцца’ (ТС). Дэрыват з прыстаўкай po‑ ад прасл. jęti з устаўным н. Гл. узяць. Значэнне ’зразумець’ — семантычнае запазычанне з рус. понять ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)