фо́льга́ фо́льга, -гі ж.;
золота́я фо́льга́ залата́я фо́льга;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
залаты́, -а́я, -о́е.
1. гл. золата.
2. у знач. наз. залаты́, -о́га, мн. -ы́я, -ы́х, м. Манета з золата, чырвонец.
3. Колеру золата, бліскуча-жоўты.
Залатыя валасы.
Залатая восень.
4. перан. Шчаслівы, радасны.
З. час.
З. век.
5. перан. Цудоўны, выдатны.
З. чалавек.
Залатыя рукі (умелыя).
6. перан. Дарагі, любімы.
Залатыя мае дзеткі.
○
Залатое сячэнне (спец.) — гарманічная прапорцыя, у якой адна частка адносіцца да другой, як усё цэлае да першай часткі.
◊
Залатая моладзь — пра моладзь з забяспечаных слаёў грамадства, якая вядзе марнатраўнае жыццё.
Залатая сярэдзіна — пра спосаб дзеяння, пры якім пазбягаюць крайнасцей, рызыкі, смелых рашэнняў.
Залатое вяселле (разм.) — пяцідзесяцігоддзе сямейнага жыцця.
Залатое дно — пра невычэрпную крыніцу багацця, даходу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галу́н, -а́ і -у́, м.
1. -у́. Залатая, сярэбраная або мішурная тасьма, якая нашываецца на форменнае адзенне.
2. -а́, мн. -ы́, -о́ў. Нашыўка з гэтай тасьмы.
|| прым. галу́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цыгарэ́тніца, ‑ы, ж.
Каробка для захавання цыгарэт. Залатая цыгарэтніца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіне́я, ‑і, ж.
Старадаўняя англійская залатая манета, роўная 21 шылінгу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залаты́, ‑ая, ‑ое.
1. Які складаецца з золата, з’яўляецца золатам. Залаты самародак. Залаты пясок. // Зроблены з золата. Залаты пярсцёнак. // Вытканы, вышыты пазалочанымі ніткамі. Залатыя пагоны. // Які вылічаецца на золата, па курсу золата. Залаты размен. Залатая валюта.
2. у знач. наз. залаты́, ‑ога, м. Уст. Залатая манета; чырвонец.
3. Бліскуча-жоўты, падобны колерам да золата. На неба ўсходзіў месяц залаты. Купала. Залатыя промні працягнуліся праз вокны і ў Паходнеў пакой. Хадкевіч.
4. перан. Надта добры па сваіх якасцях; цудоўны, выдатны. Залаты характар. Залатыя словы. □ «Які мілы і залаты хлопец, — падумала.. [Магдалена]. — Як ён завіхаецца каля машыны і які рухавы». Чорны.
5. перан. Шчаслівы, радасны. Залаты час. Залатое дзяцінства. □ Маладая вясна, залатая пара! Будзь красна і ясна, Не шкадуй нам дабра! Колас.
6. перан. Дарагі, любімы. Залатыя мае дзеткі.
7. Як састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў. Залатое дрэва. Залатая рыбка.
•••
Абяцаць залатыя горы гл. абяцаць.
Залатая восень гл. восень.
Залатая галава гл. галава.
Залатая жыла гл. жыла.
Залатая моладзь гл. моладзь.
Залатая сярэдзіна гл. сярэдзіна.
Залатое вяселле гл. вяселле.
Залатое дно гл. дно.
Залатое руно гл. руно.
Залаты век гл. век.
Залаты дождж гл. дождж.
Залаты фонд гл. фонд.
Залатыя рукі гл. рука.
Залатыя словы гл. слова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казна́, -ы́, ж.
1. Сукупнасць грашовых, маёмасных, зямельных і іншых сродкаў і каштоўнасцей, якія належаць дзяржаве (уст.).
Залатая к.
2. Дзяржава як уладальнік такіх сродкаў і каштоўнасцей (уст.).
3. Фінансавыя рэсурсы дзяржавы, грашовыя сродкі.
Дзяржаўная к.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
экю́, нескл., м.
Старажытная французская сярэбраная або залатая манета з малюнкам геральдычнага шчыта.
[Фр. écu.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Алты́н ’манета’ (Нас.) < тат. алтын ’золата, залатая манета’, гл. Фасмер, 1, 72; Шанскі, 1, А, 81.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
залаці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Крупінка золата, залатая пылінка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)