мадо́нна, ‑ы, ж.

У католікаў — божая маці, багародзіца, а таксама яе скульптурны ці жывапісны партрэт. [У касцёле] толькі каляровыя вітражы .. ды статуя мадонны з дзіцем на руках, без аніякіх адзнак святасці ці царкоўнасці. В. Вольскі.

[Іт. madonna.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

живопи́сный

1. (красивый) маляўні́чы;

живопи́сная ме́стность маляўні́чая мясцо́васць;

2. (относящийся к живописи) жывапі́сны;

живопи́сная те́хника жывапі́сная тэ́хніка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Маляві́дла ’фарба’ (Сцяшк., Сцяшк. Сл.; астрав., Сл. ПЗБ), ’прыгожы твар пустой жанчыны’ (Нас.). Запазычана з польск. мовы, пасля атрымала на бел. тэрыторыі самастойнае семантычнае развіццё, параўн. польск. malowidło ’намаляваная рэч, жывапісны твор’, ’жывапіс’, ’касметыка для твару’. Аб суфіксе гл. таксама Сцяцко, Афікс. наз., 35–36.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дэкара́цыя, ‑і, ж.

Прызначаны для сцэны жывапісны малюнак або архітэктурнае збудаванне з паказам месца і абставін тэатральнага дзеяння. Будзе ў нас і свой раяль, і духавы аркестр, і добрыя дэкарацыі на сцэне. Скрыпка. // перан. Пра што‑н. паказное, штучнае.

•••

Перамена дэкарацый гл. перамена.

[Фр. décoration.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кампазі́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Будова, суадносіны і ўзаемнае размеркаванне асобных частак, элементаў.

К. рамана.

К. карціны.

К. сімфоніі.

2. Мастацкі (музычны, жывапісны, скульптурны і інш.) твор, які з’яўляецца арыгінальным спалучэннем асобных частак, элементаў.

Скульптурная к.

Сюжэтная к.

3. Тэорыя стварэння музычных твораў.

Клас кампазіцыі.

4. Твор, які складаецца з літаратурнай і музычнай частак, аб’яднаных адной тэмай, сюжэтам.

Літаратурна-музычная к.

|| прым. кампазіцы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арна́мент, ‑у, М ‑нце, м.

1. Узор (жывапісны, скульптурны і інш.), у аснове якога ляжаць геаметрычныя, раслінныя і жывёльныя матывы, што паўтараюцца ў строга вытрыманым стылі. Беларускі арнамент. Раслінны, геаметрычны, скульптурны арнамент. □ Усё прымерваўся [Іван Масладуда], прыкідваў, ці падыдзе да.. [шафы] той ці іншы арнамент, які-небудзь незвычайны ўзор. Лынькоў.

2. Тое, што і арнаментыка.

[Ад лац. ornamentum — упрыгожанне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кампазі́цыя, ‑і, ж.

1. Будова мастацкага твора, суадносіны паміж яго асобнымі часткамі. Стройная кампазіцыя. Кампазіцыя рамана. □ Кампазіцыя ў літаратурным творы заўсёды падпарадкавана ажыццяўленню ідэйнай задумы аўтара. А. Макарэвіч.

2. Мастацкі (музычны, жывапісны, скульптурны і інш.) твор, які з’яўляецца арыгінальным спалучэннем асобных частак, элементаў. Музычная кампазіцыя. Скульптурная кампазіцыя. Сюжэтная кампазіцыя.

3. Тэорыя складання музычных твораў. Займацца па класу кампазіцыі.

4. Твор, які складаецца з літаратурнай і музычнай частак, аб’яднаных адной тэмай, сюжэтам. Літаратурна-музычная кампазіцыя.

[Ад лац. compositio — складанне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыгожы, харошы, паглядны, ненаглядны, мілавідны, непаўторны, маляўнічы, чароўны, дзівосны, абаяльны, красны, сімпатычны; гожы, пекны (разм.); павабны, панадны, жывапісны, квяцісты, казачны, цудоўны, залаты, артыстычны (перан.) □ у красе

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)