набо́ршчык, ‑а, м.
Рабочы друкарні, які робіць набор. Набраў тады мой першы твор наборшчык — віцебскі рабочы. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фа́ктар, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -у. Істотныя абставіны, прычына, рухаючая сіла якога-н. працэсу, што вызначае яго характар або асобныя рысы.
Ф. часу.
Трэба ўлічваць прыродныя фактары.
2. -а. Пасрэднік, камісіянер (уст.).
3. -а. Кіраўнік тэхнічнай часткі друкарні, распарадчык яе работамі (уст.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неацэ́нны, ‑ая, ‑ае.
Надзвычай важны. Неацэнны набытак. Неацэнная дапамога. □ Валі здавалася, што галоўнае цяпер — выратаваць маёмасць друкарні: неацэнны шрыфт, вярстаткі, валікі. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нованабра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Толькі што, нядаўна прызваны, набраны (пра войскі, рабочую сілу і пад.).
2. Толькі што, нядаўна набраны (у друкарні). Нованабраны друкарскі аркуш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карэ́ктарскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да карэктара, належыць яму. Карэктарская работа. Карэктарская праўка. // у знач. наз. карэ́ктарская, ‑ай, ж. Памяшканне ў выдавецтве або друкарні, дзе працуюць карэктары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
указа́ць, укажу́, ука́жаш, ука́жа; укажы́; ука́заны; зак.
1. з дадан. Даць указанне, настаўленне.
У., як весці работу.
2. на што. Адзначыўшы што-н., звярнуць на яго ўвагу.
У. на памылкі.
3. што. Паказаць, назваць для ведама, кіраўніцтва.
У. лепшы метад.
4. каму на каго-што. Тое, што і паказаць (у 2 знач.).
У. месцазнаходжанне друкарні.
|| незак. ука́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. указа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фа́ктар, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Момант, істотныя абставіны ў якім‑н. працэсе, з’яве. Кожная сцэна служыць асноўнай задачы: яна дапамагае раскрыць унутраны, маральны фактар бітвы праз псіхалогію воінаў. Дзюбайла. [Палкоўнік:] — Нечаканасць — вельмі важны фактар у баі. Новікаў.
2. ‑а. Уст. Пасрэднік, камісіянер. Аканомам хлопца прызначаць было рана, і таму пан зрабіў яго чымсьці накшталт фактара і перакупшчыка, з пенсіяй трыццаць рублёў месячныя ды яшчэ з панскім жыллём, вопраткай і ежай. Караткевіч.
3. ‑а. Уст. Кіраўнік тэхнічнай часткі друкарні, які ажыццяўляе сувязь друкарні з яе кліентамі. Калі выдавец увайшоў у друкарню, дык наборшчыкі пачалі пырскаць і фыркаць. Фактар растлумачыў іх весялосць, прызнаўшыся яму, што наборшчыкі паміралі са смеху, набіраючы яго кнігу. Клімковіч.
[Лац. factor — які робіць, стварае што‑н.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́вад, ‑у, М ‑дзе, м.
Думка, меркаванне, факт, якія сведчаць пра што‑н., даказваюць што‑н.; доказ. Ніякія довады Лабановіча за тое, што ён мусіць паехаць да сябра, Бабініч не браў пад увагу. Колас. Вокны друкарні напоўнены яркім святлом. Яны будуць свяціць усю ноч, быццам у довад, што гэты вялізны гмах заўсёды бадзёра стаіць на варце народнай культуры. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́вачны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да яўкі (у 1 знач.). Явачныя дні. Явачны час.
2. Які мае адносіны да яўкі (у 2 знач.), з’яўляецца яўкай. Заданне было тэрміновае: вынесці з друкарні шрыфты і даставіць іх на явачную кватэру. «Звязда». Ты прыцемна будзеш у Шацку, Пранікнеш у змроку цішком... А знаеш Чурыліху? Швачку? У швачкі наш явачны дом. Бялевіч.
•••
Явачным парадкам — без папярэдняй згоды, дазволу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
указа́ць, укажу, укажаш, укажа; зак.
1. з дадан. сказам. Даць указанне, настаўленне; навучыць чаму‑н. Указаць, як весці работу.
2. на што. Адзначыўшы што‑н., звярнуць на яго ўвагу; выявіць што‑н. Указаць на памылкі. Указаць на адмоўныя бакі дзейнасці.
3. што. Паказаць, назваць для ведама, кіраўніцтва. Указаць лепшы метад. □ Каб ніякіх не было сумненняў, Назву па-старому ўказаць Адміністрацыйнаму дзяленню. Барадулін.
4. Тое, што і паказаць (у 2 знач.). Указаць месцазнаходжанне друкарні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)