понома́рь дзяк, род. дзя́ка м., дзячо́к, -чка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дьяк

1. ист. дзяк, род. дзяка́ м.;

2. см. дьячо́к.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падзя́ка, -і, ДМ -дзя́цы, мн. -і, -дзя́к, ж.

1. Пачуццё ўдзячнасці за што-н. добрае.

Выказаць падзяку.

Прыняць што-н. з падзякай.

2. Афіцыйнае выказванне высокай ацэнкі чыёй-н. працы, дзеянняў.

Аб’явіць падзяку ў загадзе.

Атрымаць падзяку ад дырэкцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

приче́тник церк. псало́мшчык, -ка м., дзяк, род. дзяка́ м., дзячо́к, -чка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кафі́зма, ‑ы, ж.

Назва кожнага з дваццаці раздзелаў, па якія падзелены псалтыр па абраду праваслаўнага богаслужэння. У царкве, скупа асветленай, дзяк чытаў кафізмы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крапі́ла і крапі́дла, ‑а, н.

Пэндзаль для апырсквання вадой пры царкоўных абрадах. Поп жа стаяў збоку і крапілам крапіў, шэпчучы сабе пад нос нейкія малітвы. Чарот. За труной крочыў поп. Поруч з ім — дзяк з крапідлам. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

псало́мшчык, ‑а, м.

Ніжэйшы царкоўны служка ў рускай праваслаўнай царкве; дзяк. [Лабановіч:] — У вас тут, выбачайце, большая глуш. — Як так? — здзівіўся Саханюк. — У нас — воласць, грамада: бацюшка, пісар, фельчар, ураднік, псаломшчык, і так збоку людзі часцей даведваюцца. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паднашэ́нне, ‑я, н.

Паднесеная рэч, падарунак. Паставілі [званары] карабы ў двары на ганку, і дзяк, як заўсёды, пачаў дзяліць паднашэнні. Лупсякоў. З кожным днём Радзішэўскі заўважаў, што ўсё менш і менш людзей наведвае «храм божы», змяншаюцца дары і паднашэнні. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

анало́й, ‑ю, м.

Высокі столік у царкве, з пакатым верхам, на які кладуць у часе набажэнства кнігі, абразы і іншыя прадметы. Дзяк гэтак спалохаўся, што прысеў за аналой, на якім ляжалі кніжкі, і пазіраў на дзверы, ці ўцякаюць людзі. Чарот.

[Грэч. analogion.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ду́мны ​1, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Звязаны з баярскай думай (гл. дума ​2). Думны дзяк. Думны я баяры.

ду́мны ​2, ‑ая, ‑ае.

Задуменны, заклапочаны. Курылі, моўчкі думалі кожны пра сваё, той-сёй з дзядзькоў драмаў. Зайчык першы разбіў думную маўчанку. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)