адцвісці́, -цвіту́, -цвіце́ш, -цвіце́; -цвіцём, -цвіцяце́, -цвіту́ць; -цвіў, -цвіла́, -ло́; -цвіці́; зак.
1. Скончыць цвісці.
Адцвіла ў полі грэчка.
2. перан. Адкрасаваць (пра маладосць, жыццё).
Адцвіла маладосць.
|| незак. адцвіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грача́нішча, ‑а, н.
Поле, з якога сабралі грэчку або на якім папярэдняй культурай была грэчка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мнагадо́мны, ‑ая, ‑ае.
У выразе: мнагадомныя расліны — расліны, у якіх, акрамя звычайных двухполых кветак, ёсць і аднаполыя. Грэчка — мнагадомная расліна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ры́ка ’грэчка’ (Сцяшк. Сл.). Ад гры́ка (гл.), дзе пачатковае г было ўспрынята як пратэтычнае і адпала.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рачы́шнік ’божая кароўка’ (Сцяшк. Сл.; шчуч., ЛА, 1). Няясна; магчыма ад грачы́ха ’грэчка’ з адпадзеннем пачатковага г, параўн. рачы́шнік ’грачанішча’ (Сцяшк. Сл.); матывацыя — рабізна грэчкі (= як пасыпаная грэчкай?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грэ́чкавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да грэчкі. Грэчкавы пах. Грэчкавы цвет.
2. у знач. наз. грэ́чкавыя, ‑ых. Назва сямейства раслін класа двухдольных, да якога адносяцца грэчка, рэвень і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незамяні́мы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і незаменны. — У справе наш Грэчка герой. І ў дарозе чалавек ён незамянімы, — уступіліся мы за свайго таварыша. Няхай. [Рыгор — Калядзе:] — Зазнаўся ад пахвалы, думаеш, што ты незамянімы... Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыга́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што і без дап.
Разм. Выпрошваць, выманьваць. Грэчка бадзяўся па лагеры, пераходзіў ад аднаго гурту партызан да другога, сыпаў нейкія жарты, мацаў трафейныя аўтаматы, цыганіў цыгарэты. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чума́цкі, ‑ая, ‑ае.
Уст. Які мае адносіны да чумака. У вянку лясным высока стаў .. [Кабзар] над магілай, над вякамі страшнай крыўды, над чумацкай доляй. Вялюгін. Млечны Шлях — чумацкі шлях, сцвярджаў нам не раз Грэчка. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ёўня, ‑і, ж.
Тое, што і асець. [Таццяна і Лясніцкі] зайшлі ў гумно, а потым праз вельмі вузкі праход, які нагадваў хутчэй нару, залезлі ў ёўню. Шамякін. Ліха яго ведае, можа, .. [гумно] само загарэлася: у той вечар сушылася ў ёўні грэчка. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)