мантанья́ры, ‑аў; адз. мантаньяр, ‑а, м.

Рэвалюцыйна-дэмакратычная групоўка дэпутатаў Нацыянальнага Канвента ў час французскай буржуазнай рэвалюцыі 1789–1794 гадоў.

[Фр. montagnards ад montagne — гара. (Гэтыя дэпутаты сядзелі на верхніх скамейках у зале пасяджэнняў Канвента.)]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазапарты́йны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца па-за партыяй, не звязаны з ёю; які не мае адносін да партыі. Пазапартыйная групоўка. Пазапартыйныя справы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ху́нта, ‑ы, ДМ ‑нце, ж.

1. У Іспаніі і краінах Лацінскай Амерыкі — назва розных аб’яднанняў, груповак, саюзаў.

2. Ваенная рэакцыйная тэрарыстычная групоўка. Ваенная хунта.

[Ісп. junta.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́ста, -ы, ДМ ка́сце, мн. -ы, каст і -аў, ж.

1. У краінах Усходу: грамадская група, адасобленая паходжаннем, родам заняткаў і прававым становішчам сваіх членаў.

К. брахманаў.

2. перан. Замкнутая грамадская групоўка, якая ахоўвае сваю адасобленасць і свае саслоўныя і групавыя прывілеі (неадабр.).

|| прым. ка́ставы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кіру́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Узяты напрамак куды-н.

Эшалон узяў к. на ўсход.

2. перан., чаго або які. Шлях развіцця, накіраванасць якога-н. дзеяння, з’явы і пад.

К. ваеннай палітыкі.

Гаворка ішла ў розных кірунках.

3. Грамадская, навуковая, літаратурная і пад. плынь; групоўка, школа.

Літаратурныя кірункі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сістэма́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Спец. Групоўка, класіфікацыя прадметаў, з’яў. Сістэматыка ізатопаў.

2. Навука аб размеркаванні жывёлін і раслін па класіфікацыйных трупах (відах, родах і пад.). Сістэматыка раслін. Сістэматыка птушак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жыро́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Палітычная групоўка ў перыяд французскай буржуазнай рэвалюцыі 18 ст., якая выражала інтарэсы буйной буржуазіі і перайшла на бок контррэвалюцыі. // перан. Пра буржуазную партыю, схільную да здзелкі з контррэвалюцыяй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́ста, ‑ы, ДМ ‑касце, ж.

1. У Індыі і некаторых іншых краінах Усходу — грамадская група, строга адасобленая паходжаннем, родам заняткаў і прававым становішчам сваіх членаў. Каста брамінаў.

2. перан. Замкнутая грамадская групоўка, якая строга ахоўвае сваю адасобленасць і свае саслоўныя або групавыя прывілеі. Дваранская каста.

[Партуг. casta — род, пакаленне ад лац. castus — чысты.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ла́гер, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Часовая стаянка, пасяленне, звычайна пад адкрытым небам, у палатках.

Турысцкі л.

Разбіць л.

2. Месца для ўтрымання вялікай колькасці ваеннапалонных ці зняволеных людзей.

Л. для ваеннапалонных.

3. Часовая стаянка войска ў палявых умовах, а таксама войска, размешчанае такім чынам; сталае месцазнаходжанне партызан, паўстанцаў.

4. перан. Грамадска-палітычная групоўка, кірунак.

Л. міру.

○

Піянерскі лагер — выхаваўча-аздараўленчая ўстанова для піянераў і школьнікаў у СССР.

|| прым. ла́герны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Л. збор.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кіру́нак, ‑нку, м.

1. Тое, што і напрамак (у 1 знач.). Самалёт Бурмакова ўзяў кірунак на поўнач. Шыцік. Тысячамі дарог і ў розных кірунках збягае вясною снегавая вада. Колас.

2. перан.; чаго або які. Шлях развіцця, накіраванасць якога‑н. дзеяння, з’явы і пад. Кірунак навуковай дзейнасці. Кірунак палітыкі. □ Загаварылі пра сям’ю, і гаворка адразу набыла іншы кірунак. Пальчэўскі.

3. Грамадская, навуковая, літаратурная і пад. плынь; школа, групоўка. Літаратурныя кірункі. □ Часцей матэрыялы пра творчасць Я. Купалы з’яўляліся ў друку левага кірунку. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)