габлёўка, ‑і, ДМ ‑лёўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. габляваць; габляванне.

2. Апрацаваны гэблем, рубанкам матэрыял.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дагаблява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., што.

1. Закончыць габляваць што‑н. Дагабляваць дошкі.

2. Абгабляваць да пэўнай мяжы. Дагабляваць бэльку да сярэдзіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пагаблява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., што.

1. Габлюючы, зрабіць гладкім. Пагабляваць дошку.

2. Выгаблеваць усё, многае.

3. і без дап. Габляваць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагаблява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак., што.

1. Выгабляваць усю паверхню чаго-н.

П. дошку.

2. Зрабіць гэблем палоску ў чым-н.

3. і без дап. Габляваць некаторы час.

|| незак. прагаблёўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прагаблява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., што.

1. Выгабляваць усю паверхню чаго‑н.

2. Зрабіць гэблем палоску ў чым‑н.

3. і без дап. Габляваць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перестра́гивать несов.

1. (всё, многое) струга́ць; (рубанком) габлява́ць;

2. (заново) перастру́гваць; (рубанком) перагаблёўваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ра́шпіль ’напільнік для дрэва’ (ТСБМ), ра́шпуль ’тс’ (ТС). Запазычанне з ням. Raspel магчыма праз польск. raszpel, raspel ’тс’, што ад ням. raspeln ’пілаваць, габляваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

простра́гивать несов.

1. (выстрагивать всю поверхность) струга́ць; (рубанком) габлява́ць;

2. (делать углубление) прастру́гваць; (рубанком) прагаблёўваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уле́гчы, уля́гу, уля́жаш, уля́жа; уля́жам, уля́жаце, уля́гуць; улёг, уле́гла і улягла́, уле́гла і улягло́; уля́ж; зак. (разм.).

1. у што і з інф. Поўнасцю аддацца якой-н. справе.

У. ў навуку.

У. габляваць.

2. перан., у што і з інф. Уцягнуцца ў што-н., набыць моцную схільнасць да чаго-н.

У. ў гарэлку.

3. за кім-чым. Кінуцца наўздагон.

Сабака ўлёг за катом.

4. за кім. Пачаць заляцацца.

У. за дзяўчынай.

|| незак. уляга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Со́ўгаць ‘перасоўваць што-небудзь з месца на месца’, ‘рухаць, соваць чым-небудзь у розных кірунках (звычайна па паверхні)’, ‘тыкаць, соваць’ (ТСБМ), ‘габляваць’ (шальч., Сл. ПЗБ), ‘соваць, тыкаць’ (ТС), со́ўгацца ‘хадзіць туды-сюды, сланяцца’, ‘пасоўвацца паволі, з цяжкасцю; рухацца, перамяшчацца’ (ТСБМ, ТС; ашм., шальч., Сл. ПЗБ, Жд. 1), ‘хадзіць узад і ўперад’ (Янк. 1, Нар. Гом.), соўгену́ць ‘рэзка сунуць’ (ТС), совгну́ты ‘штурхануць’ (Сл. Брэс.), соўгну́тэ ‘тс’ (брэсц., Нар. лекс.), соўг ‘пра соўганне’ (мсцісл., Нар. лекс.), саўге́ць! ‘кідок камянём’ (Арх. Федар.), саўга́к ‘стары чалавек’ (Наша Ніва, 1998, 26 кастр.), со́ўгала ‘чалавек, які сноўдаецца без справы і заняткаў’ (Янк. 3.). Укр. со́вгати ‘соваць; соўгаць’, со́вганка ‘коўзанка’. Няясна. Для ўкраінскага аўтары ЕСУМ (5, 342) мяркуюць аб кантамінацыі со́вати і ковзати (< *ковгати), што не вельмі пераканаўча; магчыма, гэта звонкі дублет да соўкаць (гл. наступнае слова).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)