Вяршкі́ 1 ’кончыкі пальцаў’ (гродз., дзятл., Сцяшк. МГ), адз. лік. вяршок — да прасл. vьrx‑ьkъ < vьrxъ (Фасмер, 1, 302). Гл. вяршок 2.
Вяршкі́ 2 ’верхні слой малака, смятана’ (БРС, КТС, Бяльк.). Да вяршок 3 (гл.). Параўн. таксама рус. смал., бранск. вершки ’салодкая смятана’, варон. ’смятана’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вяршо́чак ’смятана’ (КТС) — дэмінутыў да вяршок 3 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сыраква́ша, ‑ы, ж.
Густое кіслае малако. [Цешча] прынесла драчоны, пузаты трохлітровы гарлач і старанна сабрала з яго ўвесь вяршок, аж да сіняватай сыраквашы. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышчыпну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.
Спец. Адшчыпнуць вяршок парастка для спынення яго росту і ўзмацнення прытоку пажыўных рэчываў да іншых органаў расліны. Прышчыпнуць вусы агуркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маку́шка ж. (верхушка) маку́шка, -кі ж., вяршо́к, -шка́ м., верхаві́на, -ны ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Ла́каціна ’смятана, вяршок з кіслага малака’ (паўд.-усх., КЭС). Магчыма, арго, якое з лац. lac, lactis ’малако’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вышэ́й,
1. Выш. ст. да прысл. высока. Сонца ўзнялося вышэй і грэла неміласэрна. Чарнышэвіч.
2. прысл. У папярэднім тэксце.
3. прыназ. з Р. Больш за які‑н. узровень. Тэмпература вышэй нуля. // Уверх ад якога‑н. месца. Рана крывавілася на бядры на вяршок вышэй калена. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усто́й м.
1. стр. апо́ра, -ры ж., усто́й, -то́я м.;
2. (на молоке) разг. вяршо́к, -шка́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вярхо́чак (ласк.) ’верх’ (мядз., Нар. сл.) — дэмінутыў да верх (гл.), утвораны пры дапамозе суф. ‑очак. Карэннае ‑х‑ (а не ‑ш‑, як у вяршок, вяршочак) дае падставу меркаваць, што гэта магло быць вельмі старое ўтварэнне пры дапамозе суф. ‑ък‑ + ‑ьkъ > ‑ъčьkъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адструга́ць сов., в разн. знач. отстрога́ть, отструга́ть;
а. на вяршо́к — отстрога́ть на вершо́к;
а. як ма́е быць до́шку — отстрога́ть как сле́дует до́ску
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)