менестрэ́ль, ‑я, м.

Вандроўны паэт-музыкант у Францыі і Англіі ў сярэднія вякі.

[Фр. ménestrel, англ. minstrel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даме́н, ‑а, м.

Асабістае зямельнае ўладанне феадала ў Заходняй Еўропе ў сярэднія вякі.

[Фр. domaine.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

магі́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У некаторых краінах: вучоная ступень, а таксама асоба, якая мае такую ступень.

М. філасофіі.

2. У Сярэднія вякі: кіраўнік духоўна-рыцарскага каталіцкага ордэна.

|| прым. магі́старскі, -ая, -ае.

Магістарская дысертацыя.

М. тытул.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

турні́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Спаборніцтва рыцараў у Заходняй Еўропе ў сярэднія вякі.

2. Спартыўныя спаборніцтвы, асабістыя ці камандныя, у якіх усе ўдзельнікі сустракаюцца паміж сабой адзін або два разы.

Баскетбольны т.

Міжнародны шахматны т.

|| прым. турні́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аўтадафэ́, нескл., н.

Гіст. Публічнае спальванне ерэтыкоў і ерэтычных кніг па прысуду інквізіцыі ў сярэднія вякі.

[Партуг. auto da fé.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кантыле́на, ‑ы, ж.

1. Плаўная, напеўная мелодыя.

2. Невялікая лірыка-эпічная песня (у сярэднія вякі ў заходнееўрапейскіх краінах.).

[Ад іт. cantilena — напеў, песня.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кага́н, ‑а, м.

Гіст. Тытул правадыра дзяржавы ў цюркскіх народаў у сярэднія вякі. // Асоба, якая мела гэты тытул.

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

серв, ‑а, м.

У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — прыгонны селянін, які знаходзіцца ў асабістай залежнасці ад феадала.

[Фр. serf ад лац. servus — раб.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

век, -у, мн. вякі, вяко́ў, м.

1. Стагоддзе.

Дваццаты в.

Мінулы в.

Цэлы в. не бачыліся (вельмі доўга).

2. Гістарычны перыяд, эпоха, характэрныя чым-н.

Каменны в.

Касмічны в.

З векам упоплеч (ісці, крочыць і пад., не адстаючы ад жыцця).

3. Жыццё, перыяд існавання каго-, чаго-н. або ўзрост каго-н.

Многа пабачыць на сваім вяку.

У хлусні кароткі в. (прыказка). Чалавек сярэдняга веку.

4. у знач. прысл. Заўсёды, вечна.

В. дома яе няма.

В. буду помніць вас.

◊

На векі вечныя (разм.) — назаўсёды.

Праз вякі — бязмежна доўга, на працягу доўгага часу.

|| прым. векавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сівы́, -а́я, -о́е.

1. Белы, серабрысты, які страціў афарбоўку (пра валасы); пасівелы, колеру попелу.

Сівыя вусы.

Сівая галава.

Сівая жанчына.

2. 3 прымессю белай шэрсці (пра футра).

С. каўнер.

С. каракуль.

3. перан. Які мае адносіны да старажытнасці, далёкага мінулага.

Сівыя вякі.

|| наз. сі́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)