выгля́дыватьI несов., прост. выгля́дваць; нагляда́ць, нагля́дваць; см. вы́глядетьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нашчэ́льваць
‘наколваць чаго-небудзь, рабіць шчыліны ў чым-небудзь (нашчэльваць дошак); выглядваць каго-небудзь (нашчэльваць нявесту); накіроўваць позірк на што-небудзь (нашчэльваць вочы)’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
нашчэ́льваю |
нашчэ́льваем |
| 2-я ас. |
нашчэ́льваеш |
нашчэ́льваеце |
| 3-я ас. |
нашчэ́львае |
нашчэ́льваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
нашчэ́льваў |
нашчэ́львалі |
| ж. |
нашчэ́львала |
| н. |
нашчэ́львала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
нашчэ́львай |
нашчэ́львайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
нашчэ́льваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Ні́г̌аць ’заглядваць, выглядваць’ (мін., ул. інф.). Гл. ні́каць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выгляда́ць несов.
1. (иметь вид) вы́глядеть, гляде́ть, смотре́ть;
до́бра в. — хорошо́ вы́глядеть;
в. геро́ем — гляде́ть (вы́глядеть) геро́ем;
2. см. выгля́дваць 1;
3. (искать глазами) см. выгля́дваць 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Накіроўваць позірк куды-н., на каго-, што-н., глядзець.
Задуменна п. удалеч.
2. Выглядваць з-за чаго-н., адкуль-н.
П. з-за вугла.
3. Час ад часу глядзець на каго-, што-н., куды-н.
Часта п. на гадзіннік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Ны́рыць ’заглядваць, шукаючы нешта’ (калінк., Арх. ГУ), рус. нырить ’выглядваць, вышукваць, вывіжоўваць; лезці не ў сваю справу’. Гл. ныраць, праныра.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ны́шпарыць, ну́шпарыць ’шукаць чаго-небудзь; вышукоўваць, дазнавацца’ (Касп., Сцяшк. Сл.), укр. ни́шпорити ’шнарыць, шукаць’, рус. нышпарить ’крыючыся, выглядваць, вышукваць што-небудзь’. Гл. шны́парыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віжава́ць ’выведваць, выглядваць, шпегаваць, сачыць, падпільноўваць, падслухоўваць’ (БРС, КТС, карэліц.; Янк. Мат., Янк. I, Сцяшк. МГ; лаг., КЭС) — дэвербатыўнае ўтварэнне ад віж 1 (гл.) і суф. ‑ovati.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ны́хтарыць ’капацца, шукаць’ (Сцяшк. Сл.). Відаць, звязана з нюхаць (гл.), параўн. нюхцёць ’нюхаючы, вышукоўваць што-небудзь’ (Некр.), а таксама рус. ныхорить ’выглядваць, вышукваць’, ных‑ных ’слова, якім падманьваюць сабак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
з-за, прыназ. з Р.
1. Ужыв. пры абазначэнні напрамку, руху адкуль-н., з месца, закрытага чым-н., з супрацьлеглага боку чаго-н.
Выглядваць з-за дзвярэй.
Дом віднеецца з-за агароджы.
Вылезці з-за стала.
2. Ужыв. пры ўказанні на прычыну, падставу дзеяння або пры ўказанні на асобу, што з’яўляецца прычынай чаго-н.
Спрачацца з-за дробязей.
З-за яго столькі непрыемнасцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)