Збратдзеці ’дваюрадныя стрыечныя браты, сёстры’ (Нас., Сл. паўн.-зах.). Зрашчэнне дакладна перадае значэнне (стрый — брат бацькі): дзеці братоў. З‑, відаць, указвае на паходжанне, брат можна тлумачыць як стары р. скл. мн. л. слова брат (’з братоў дзеці’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераме́рці, ‑мрэ; ‑мром, ‑мраце, ‑мруць; пр. перамёр, ‑мерла; зак.
Разм. Памерці — пра ўсіх, многіх. — Ад сухотаў перамерлі ўсе мае браты. Падыходзіць і мая чарга... Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фанфары́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Трубач, які выконвае фанфару (у 2 знач.). Восем фанфарыстаў, усе аднолькавыя, як браты-блізнюкі, стаяць шарэнгай з узнятымі трубамі... Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апрасці́цца, апрашчуся, апросцішся, апросціцца; зак.
Зрабіцца прасцейшым у звычках, спосабе жыцця і пад. — Апросцімся, браты! — гукнуў.. [Веньямін], не сыходзячы з ганка, прычэсваючы ўскудлачаныя валасы. — Будзем як дзеці! Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакана́насць, ‑і, ж.
Цвёрдая ўпэўненасць у чым‑н. Браты .. Ліскоўскія гаварылі многа, з вялікай перакананасцю, гаварылі так, як бы толькі ў іх адчынены вочы на ўсе праявы жыцця. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затамі́цца, ‑тамлюся, ‑томішся, ‑томіцца; зак.
Разм. Стаміцца, замарыцца. Калі браты дабеглі да Сцёпкі, то яны моцна затаміліся ад шпаркага бегу, але твары іх былі вясёлыя. Колас. Затаміўся конь без меры — Да лясніцтва не давёз. Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накармі́ць, ‑кармлю, ‑корміш, ‑корміць; зак., каго.
Даць дастатковую колькасць ежы; наталіць чый‑н. голад. Накарміць госця. Накарміць каня. Накарміць пірагамі. □ Узяліся меншыя браты абед варыць: зарэзалі вала, разабралі і зварылі. Самі наеліся і брата накармілі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радко́м, прысл.
Разм. У адзін рад. А як ужо пачне змяркацца І зоркі ў небе замігаюць, Пужаць іх страхі пачынаюць. Тады браты радком садзяцца, Плячо ў плячо, але прызнацца, Што страшна ім, ніхто не хоча. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакра́сці, ‑краду, ‑крадзеш, ‑крадзе; пр. пакраў, ‑крала, зак., каго-што.
Украсці ўсё, многае або ўсіх, многіх. — Выпусці маіх братоў, — кажа Іван. Навошта ты іх у астрозе трымаеш? [Кароль:] — Не выпушчу. Твае браты хацелі лепшых маіх коней пакрасці. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сімвалізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
З’явіцца (з’яўляцца), быць сімвалам чаго‑н. Верш «Тры браты» сімвалізуе сабой адзінства рускага, украінскага і беларускага народаў. «Полымя». [Кола], якое запальвалі на купалле, .. магло ва ўяўленні старажытнага чалавека сімвалізаваць сонца. Ліс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)