Ва́льнуць ’з усёй сілы стукнуць’ (З нар. сл.); ’ударыць’ (Жд.). Да валіць ’кідаць на зямлю, прымушаць упасці’ або валяць ’пачынаць што-небудзь рабіць з энергіяй, з імпэтам’; параўн. валяй, валяйце ’дзейнічай(це)’. Націск можна тлумачыць аналогіяй з бахнуць, стукнуць і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бах, выкл.
1. Ужываецца як гукаперайманне для абазначэння моцнага адрывістага гуку, выстралу. «Бах! Бабах!» Гэта ўжо стралялі з вінтовак. Хомчанка.
2. у знач. вык. Разм. Адпавядае дзеясловам бахнуць — бахнуцца і бахаць — бахацца. Адзін прыйшоў з ружжом ды — бах! а другі колікам — і капец таму ваўку. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́цнуть сов., однокр., разг.
1. (резко прозвучать) тра́хнуць, ба́хнуць, ля́снуць, трэ́снуць;
2. (ударить) ба́цнуць; обл. ву́рзнуць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ба́хаць несов., разг.
1. ба́хаць; (о выстрелах, пробках и т.п. — ещё) хло́пать;
2. ударя́ть, ба́хать;
1, 2 см. ба́хнуць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыжа́хаць (прыжа́хыць, пріжа́хыць) ’хутка прыбегчы’ (Бяльк.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад жа́хыць ’хутка бегаць’ (Бяльк.). Параўн. з блізкай семантыкай укр. дыял. жахну́ти ’кінуцца’, жє́кнути ’імкліва кінуцца на каго-небудзь’ (Жэлях.). Разам з жа́хнуць ’гучна ўдарыць, бахнуць; з сілай кінуць, паваліць’, рус. жа́хнуть ’ударыць, выцяць’, укр. жа́хнути ’тс’ з’яўляюцца, відаць, экспрэсіўнымі ўтварэннямі (так і ЕСУМ, 2, 189, але без уліку беларускіх адпаведнікаў). Гл. жах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
а́хнуть сов., однокр.
1. разг. а́хнуць;
2. (ударить) прост. а́хнуць;
3. (сделать что-л. внезапно, с шумом) прост. га́кнуць, ба́хнуць;
а́хнули пу́шки га́кнулі (ба́хнулі) гарма́ты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хло́пнуть сов., однокр.
1. (твёрдым по твёрдому) ля́пнуць, бра́знуць, гру́кнуць;
2. (чем-л. мягким или по мягкому) ля́пнуць; (преимущественно кнутом и т. п.) ля́снуць; (преимущественно в ладоши, по воде и т. п.) пля́снуць; (преимущественно крыльями, по плечу и т. п.) ло́пнуць; (по плечу — ещё) ля́пнуць;
3. (о пробках, выстрелах и т. п.) хло́пнуць, ба́хнуць; см. хло́пать;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)