басці́ несов., см. бада́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бадну́ць, ‑не; зак.
Аднакр. да бадаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
басці́, бадзе; незак., каго-што чым.
Тое, што і бадаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
басці́, баду́, бадзе́ш, бадзе́; бадзём, бадзяце́, баду́ць; бадзі́; незак., каго-што.
Тое, што і бадаць.
|| зак. забасці́, -баду́, -бадзе́ш, -бадзе́; -бадзём, -бадзяце́, -баду́ць; -бадзі́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паро́ць¹, пару́, по́раш, по́ра; пары́; незак.
1. каго-што. Калоць, тыкаць чым-н. вострым.
П. кійком гразь.
2. што. Разбураць, спорваць.
П. гнёзды.
3. каго-што. Бадаць (разм.).
Каровы поруць адна адну.
4. каго-што. Колючы, тыкаючы чым-н., прымушаць вылезці адкуль-н.
П. трусоў з малінніку.
|| зак. распаро́ць, -пару́, -по́раш, -по́ра; -пары́; -по́раты (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ *Набану́цца, набону́цца ’напароцца’ (ганц., Сл. ПЗБ). З *набоднуцца (ад бадаць ’калоць’) у выніку фанетычнага пераходу дн > н, магчыма, праз стадыю падваення ‑нн‑, параўн. спадніца, дыял. спанніца, спаніца (гл. ДАБМ, к. 60, 329 і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ніза́ць ’нанізваць’ (Гарэц., Яруш.), ’нанізваць, сцябаць’ (Нас.), ’нанізваць, бадаць’ (Сл. ПЗБ), ’нанізваць, наколваць’ (ТС), сюды ж, відаць, і кобр. ныза́ты ’штурхаць’ (Жыв. сл.), укр. низа́ти ’нанізваць’, рус. низа́ть ’нанізваць; бадаць; біць, сцябаць’, польск. nizać ’нанізваць, навязваць’, н.-луж. nizaś ’тс’, славен. nizati ’тс’, серб.-харв. ни́зати ’тс’, макед. ниже ’тс’, балг. ни́жа ’тс’. Прасл. *nizati ’пратыкаць, працінаць’, суадноснае з *nьziti (параўн. рус. вонзить, пронзить і інш., а таксама нож, гл.), што ўзыходзіць да і.-е. *neg̑h‑ ’працінаць, калоць’, параўн. с.-ірл. ness ’рана’ (Фасмер, 3, 73; Шустар-Шэўц, 13, 1005; Бязлай, 2, 224).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бадля́ ’рагатая жывёла’ (ДАБМ), быдлё ’рагатая жывёліна’ (Бяльк.). Укр. бидля́ ’маладая жывёліна’. З польск. bydlę ’тс’ (параўн. bydło ’жывёла’). У бел. бадля́ дыялектная фанетычная змена (ненаціскное ы > а) або ўплыў дзеяслова бада́ць ’калоць, біць рагамі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)