наба́віць, -ба́ўлю, -ба́віш, -ба́віць; -ба́ўлены; зак., што і чаго.
Прыбавіць, дабавіць звыш таго, што было, што ўстаноўлена.
Н. сто рублёў.
|| незак. набаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. наба́ўка, -і, ДМ -ба́ўцы, мн. -і, -ба́вак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́бавіць, -баўлю, -бавіш, -бавіць; -баўлены; зак. (разм.).
1. каго-што. Выцягнуць, дастаць тое, што засела, загрузла.
В. воз з гразі.
В. з бяды (перан.).
2. каго. Пераканаць, прымусіць выйсці, выехаць адкуль-н.
В. дзяцей з хаты на вуліцу.
|| незак. выбаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адба́віць, -ба́ўлю, -ба́віш, -ба́віць; -ба́ўлены; зак., што і чаго.
Аддзяліць, адліць, адсыпаць, адняць і пад. частку чаго-н., памяншаючы колькасць.
А. малака са збана.
|| незак. адбаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
◊
Хоць адбаўляй (каго-, чаго-н.) — надта многа (разм.).
|| наз. адбаўле́нне, -я, н. і адба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Няба́вам (niebawam) ’праз некаторы час’ (Пятк. 2). Да бавіць (гл.), утворана пры дапамозе суф. -ам, па паходжанні — канчатак творн. скл. м. р.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пераніры́ндаваць ’іграць на нервах’ (паст., Сл. ПЗБ), астрав. nipanipbiHÖaeaifb ’бавіць час пустымі размовамі’ (Сл. рэг. лекс.). Да пера- і пірындаваць, пірындзіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
праба́віць, ‑баўлю, ‑бавіш, ‑бавіць; зак., што.
Разм. Правесці, затраціць (час). Да прыходу цягніка было яшчэ з гадзіну, і Паходня, прыехаўшы на паўстанак, не ведаў, як прабавіць час. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераба́віць 1, ‑баўлю, ‑бавіш, ‑бавіць; зак., чаго.
Разм. Дабавіць чаго‑н. больш, чым патрэбна; перадаць лішняе. Перабавіць солі ў суп.
пераба́віць 2, ‑баўлю, ‑бавіш, ‑бавіць; зак., каго-што.
Разм. Пераадольваючы цяжкасці, пераправіць каго‑, што‑н. у іншае месца. Перабавіць абоз цераз брод. □ — Віктар застаўся там, у бараку, — адказаў, падумаўшы, Тарасюк. — Добра было б і яго сюды перабавіць. Тады ўсе былі б у зборы. Трэба пагаварыць з доктарам... С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасья́нс, ‑а, м.
Расклад карт па пэўных правілах для забавы ці варажбы. Ператасаваўшы калоду карт, Адзелаіда Сяргееўна .. пачала раскладваць пасьянс. Асіпенка. // Раскладванне карт такім чынам. Бавіць час за пасьянсам.
[Ад фр. patience — цярпенне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
1. Незак. да распіць.
2. Бавіць час за піццём чаго‑н. [Сіпак:] — Мы .. з самой паняй Плюшчыцкай чаі распівалі і яна мне кумой даводзілася. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даба́віць, -ба́ўлю, -ба́віш, -ба́віць; -ба́ўлены; зак., каго-што і чаго.
1. Даць, наліць, насыпаць і пад. дадаткова, звыш таго, што маецца, што прызначана, або папоўніць тое, чаго не стае.
Д. вады.
Д. солі ў халаднік.
2. Сказаць або напісаць у дадатак.
Д. некалькі слоў да пісьма.
Усё зразумела, д. нечага.
|| наз. дабаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)