боби́на техн. бабі́на, -ны ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ба́бін, ‑а.
Разм. Які мае адносіны да бабы, належыць бабе. [Бабуля:] — Марылька — дзедава дачка ад першай жонкі, бабіна падчарыца, дзяўчынка ціхая, слухмяная, працавітая. Брыль.
•••
Бабіна лета гл. лета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нажартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак.
Разм. Пажартаваць. Бачыць бабіна дачка: з такімі сватамі не вельмі нажартуеш, і супакоілася. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́бий прост. ба́бскі; ба́бін;
ба́бье лето ба́біна лета;
◊
ба́бьи ска́зки ба́бскія плёткі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слухмя́ны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і паслухмяны. Марылька — дзедава дачка ад першай жонкі, бабіна падчарыца, дзяўчынка ціхая, слухмяная, працавітая. Брыль. Слухмянага каня Не падганяю: — «Но!»... Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскашэ́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да раскашэліцца.
2. Абл. Раскашавацца. — Вось днямі агульны сход будзе: вытураць Карапыша, хопіць яму тут раскашэльвацца. Даніленка. Пад парканам раскашэльваліся мята і бабіна лета. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
белазо́ры, ‑ая, ‑ае.
Абл. Светлы (пра вочы). Вочы белазорыя Упіваюць сінь. Глебка. Перад ім [Уладзікам], як жывы, стаяў.. Хмялевіч — вуграваты, асмуглы твар, белазорыя ўважлівыя вочы. Крапіва. / у паэт. ужыв. Белазорае бабіна лета ў гародчыку расцвіло. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шморг, выкл. у знач. вык.
Ужываецца паводле знач. дзеясл. шморгаць — шмаргануць. Бабіна дачка — шморг! і выцягнула з.. [чароціны] сталёвы прут. Якімовіч. — А старшыня, — не спыняўся расказчык, — адскочыўся ды за люстэрка. Хустачку выняў — шморг, шморг — выціраецца. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́то
1. (время года) ле́та, -та ср.;
2. в др. знач., см. лета́;
◊
ба́бье ле́то ба́біна ле́та;
ско́лько лет, ско́лько зим! ко́лькі лет, ко́лькі зім!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ры́ткі ’прыстасаванне для выроўнівання асновы пры навіванні на навой (дзве драўляныя планкі з дубцамі)’ (ТС). Да рэ́ткі (гл.). Няясна. Параўн. славен. rȋtek ’пучок саломы для пакрыцця стрэх’, rȋtka ’яблычная галінка’, ’таўсцейшы канец снапа’, rȋtina ’камель’, харв. кайк. rítek ’салома, якой пакрываюць стрэхі’. Скок (3, 147) мяркуе, што гэта метафарычнае ўтварэнне ад rȉt ’podex’. Далей глядзі rȉt (Безлай, 3, 184). З іншага боку параўн. літ. rite ’шпулька’, ’катушка’, ’бабіна’, ritinỹys ’валік’, ’рулон’, ’скрутак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)