пячны́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да печы. Пячная труба. Лячныя дзверцы. // Які ажыццяўляецца пры дапамозе печы. Пячное ацяпленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дро́вы, дроў, Д дро́вам і дрыва́м.
Распілаваныя і паколатыя дрэвы, якія ідуць на паліва.
Сухія д.
Калоць д.
◊
Наламаць дроў (разм.) — нарабіць памылак, недарэчнасцей.
Хто ў лес, хто па дровы — нязладжана, уразброд.
|| ласк. дро́ўцы, -аў.
|| прым. дрывяны́, -а́я, -о́е.
Д. склад.
Дрывяная павець.
Дрывяное ацяпленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Жыбінце́й ’прыстасаванне для асвятлення лучынай’ (Сл. паўн.-зах.). З літ. žibiñčius ’тс’. Параўн. ст.-бел. (з 1519 г.) жибентяй ’асоба, адказная за асвятленне і ацяпленне’ < літ. žibintojas. Карскі, Труды, 390; Яблонскіс, 268; Гіст. лекс., 148.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Апа́л. Рус. дыял. опал ’апаленае месца’, укр. опал ’ацяпленне, паліва’, польск. opał ’тс’, чэш., славац. opal (спец.) ’акаліна’, ’загар’, в.-луж. wopał ’апёк’. Бязафікснае ўтварэнне ад дзеяслова апаліць, апальваць. Пры замацаванні значэння ’паліва’ магчымы польскі ўплыў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паравы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да пары 2. Паравая сіла. // Які прыводзяцца ў дзеянне парай. Паравы рухавік. Паравы млын. Паравая машына. // Які выкарыстоўвае цяпло пары. Паравая ванна. Паравое ацяпленне.
2. Прыгатаваны па пары. Паравая рыба. Паравыя катлеты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паравы́ в разн. знач. парово́й;
~во́е ацяпле́нне — парово́е отопле́ние;
п. рухаві́к — парово́й дви́гатель;
~ва́я катле́та — парова́я котле́та
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парово́йI паравы́;
парово́е отопле́ние параво́е ацяпле́нне;
парово́й дви́гатель техн. паравы́ рухаві́к;
парова́я котле́та парава́я катле́та.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́ра², -ы, ж.
1. Рэчыва ў газападобным стане, якое ўтвараецца з вадкасці пры яе награванні, выпарэнні.
З чыгуна ішла п.
Параход стаіць пад парай (гатовы ў любы момант адправіцца).
2. Моцна нагрэтае вільготнае паветра.
П. касцей не ломіць (прыказка).
|| прым. паравы́, -а́я, -о́е.
П. кацёл (для атрымання пары). Паравая машына (якая прыводзіцца ў рух парай). Паравое ацяпленне (якое выкарыстоўвае цяпло пары). Паравыя катлеты (прыгатаваныя на пары).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
печ, -ы, Т пе́ччу, мн. -ы, пячэ́й і пе́чаў, ж.
1. Цаглянае, каменнае або металічнае збудаванне, дзе разводзяць агонь, каб нагрэць памяшканне, згатаваць ежу.
Кафляная п.
Паліць у печы.
2. Спецыяльнае збудаванне для апрацоўкі чаго-н. награваннем.
Сушыльная п.
Доменная п.
◊
Ад печы (разм.) — пачынаць рабіць што-н. з самага простага, з самага пачатку.
Ні да печы ні да рэчы (разм.) — неўпапад, не да месца.
|| прым. пячны́, -а́я, -о́е.
Пячная засланка.
Пячное ацяпленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вадзяны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае дачыненне да вады, утвораны з вады. Вадзяная пара. Вадзяны струмень. □ Вясна .. у некалькі дзён змяніла палескі краявід. Балоты абярнуліся ў суцэльныя вадзяныя пустыні. Колас.
2. Які расце, жыве ў вадзе. Вадзяное зелле. Вадзяны павук. □ Вада ў канаве была чорная і па тым, як калышацца на яе паверхні лісце нейкіх вадзяных траў, Андрэй Міхайлавіч пазнаў, што канава мае ўласную плынь. Самуйлёнак.
3. Які прыводзіцца ў рух вадою. Вадзяное кола. Вадзяная турбіна. □ Неўзабаве бліснула пакручастая стужка рачулкі, а потым паказаўся і вадзяны млынок. С. Александровіч.
4. у знач. наз. вадзяны́, ‑ога, м. Уст. Тое, што і вадзянік. У багне, пад лазой, Вадзяны канае, З горкаю слязой Топіцца ў канаве. Пушча.
•••
Вадзяная блыха гл. блыха.
Вадзяное ацяпленне гл. ацяпленне (у 2 знач.).
Вадзяны гадзіннік гл. гадзіннік.
Вадзяныя знакі гл. знак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)