пачуццёвы (плотский) чу́вственный;
~вая асало́да — чу́вственное наслажде́ние;
п. по́зірк — чу́вственный взгляд
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Любаце́нне ’асалода, прыемнасць у вышэйшай ступені’ (Шат.) — кантамінаванае ўтварэнне ад любата́ і любе́нне (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эпікурэі́зм, -у, м.
1. У старажытнагрэчаскай і рымскай філасофіі, а пазней у Францыі 17 ст.: вучэнне, згодна з якім асновай шчасця чалавека з’яўляецца задавальненне жыццёвых патрэб, разумная асалода і пакой.
2. Светапогляд, які ўзнік на глебе гэтага вучэння і бачыць сэнс жыцця ў асабістым задавальненні і камфорце (кніжн.).
|| прым. эпікурэ́йскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Раско́ша, ро́скаш ’празмерны дастатак, пышнасць, велічнае хараство’, ’прастор, свабода, пачуццё свабоды, волі’, ’спакой’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Ян.), ’воля, прыволле, прастор’ (Касп., Байк. і Некр.), ’багацце’ (Байк. і Некр.), роско́ша ’дадатак’ (ТС). Параўн. укр. р́оскіш ’празмерны дастатак, задавальненне, асалода’, рус. ро́скошь ’прыемнасць, раскоша’, польск. rozkosz ’роскаш, багацце’, чэш., славац. rozkoš ’радасць, асалода’, славен. razkošje ’роскаш, багацце, радасць’, серб.-харв. ра̀скош ’раскоша’, балг. разко́ш ’асалода’. Звычайна рэканструюецца як *orzkošь (< *orzkoxj‑) і звязваецца з *koxati (гл. кахаць). Гл. Фасмер, 3, 504; Брукнер, 242; Бязлай, 3, 159; БЕР, 6, 155.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Любата́, любута́, любота́ ’тое, што люба, што выклікае прыемнае ўражанне, захапленне’, ’асалода, прыемнасць’, ’прыгожасць, прывабнасць’, ’раскоша, хараство’ (ТСБМ, Мядзв., Шат., Касп., ТС, Ян.; міёр., З нар. сл.; КЭС, лаг.; брасл., карэліц., Сл. ПЗБ), ’добра’ (калінк., З нар. сл.). Укр. любота́ ’асалода, задавальненне’, рус. любота, серб.-харв. љу̀ботан ’чалавечны’, уласнае імя Ljubota. Прасл. lʼubota (Трубачоў, Эт. сл., 15, 179).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пачуццёвы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да задавальнення палавога пачуцця. Пачуццёвая асалода.
2. Схільны да задавальнення цялесных, фізічных пачуццяў. Пачуццёвы чалавек. □ А Волька дык уся свяцілася, лагодная, добрая, пачуццёвая і... нейкая вельмі блізкая. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сло́дыч ‘уласцівасць салодкага; салодкі смак’ (ТСБМ, Нас.), ‘задавальненне, асалода’ (Сержп.). Запазычанне з польск. słodycz ‘тс’, аб чым сведчыць наяўнасць ‑ło‑, гл. Карскі 2-3, 39; Цвяткоў, Запіскі, 2, 1, 60. Параўн. саладосць, салодкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лаўды́ ’добра’ (Яўс.): «…лаўдьі табе, калі усе пымагиюць…» Відавочна, уграфінізм, параўн. эст. laudi ’палок у лазні’ < laud ’стол’, ’дошка’, вепск. лaud ’тс’. Семантыка слова лаўды — вынік развіцця значэння ’палок у лазні’ > ’асалода, раскоша ад парання ў лазні’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сла́дость
1. (сладкий вкус) саладо́сць, -ці ж., сало́дкасць, -ці ж.;
2. перен. асало́да, -ды ж., сло́дыч, -чы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рары́тус ’асалода’ (воран., Сл. рэг. лекс.). З акцэнтаваннем значэння ’надзвычайны, якасны’, праз польск. rarytas ’рэдкая рэч’ ці непасрэдна з лац. rāritās ’рэдкасць, малая колькасць’, rārus ’рэдкі, дасканалы, гатунковы, надзвычайны’, у адрозненні ад рарытэт, што праз ням. Rarität ’рэдкасць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)