серв, ‑а, м.

У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — прыгонны селянін, які знаходзіцца ў асабістай залежнасці ад феадала.

[Фр. serf ад лац. servus — раб.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ляту́н, летуна́, мн. летуны́, летуно́ў, м. (разм.).

1. Той, хто лятае.

2. Той, хто здольны хутка перамяшчацца, імчацца, скакаць.

Не конь, а л.

3. перан. Той, хто часта мяняе месца працы ў сувязі з асабістай выгадай.

|| ж. ляту́ха, -і, ДМ -ту́се, мн. -і, -ту́х.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бескары́слівы, ‑ая, ‑ае.

Які зроблены без жадання атрымаць асабістую карысць. Бескарыслівы высакародны ўчынак. Бескарыслівая дапамога. // Якому не характэрна карыслівасць, імкненне да асабістай выгады. Бескарыслівае служэнне народу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хало́п, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У Старажытнай Русі: паднявольная асоба, пазбаўленая асабістай свабоды.

2. У прыгоннай Расіі: прыгонны, залежны селянін, слуга.

3. перан. Пра чалавека, які рабалепствуе, падхалімнічае перад кім-н.; халуй.

|| ж. хало́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак.

|| прым. хало́пскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пасце́льнічы, ‑ага, м.

Прыдворны чын у Рускай дзяржаве 15–17 стст., асоба, якая ведала пасцеллю цара, яго асабістай казной, майстэрняй, у якой шылі адзенне і бялізну цару, і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прэтарыя́нцы, ‑аў; адз. прэтарыянец, ‑нца, м.

У Старажытным Рыме — першапачаткова салдаты асабістай варты прэтара, а потым — салдаты імператарскай гвардыі. // Кніжн. Наёмныя войскі, якія служаць апорай улады, аснаванай на насіллі.

[Лац. praetoriani.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

своекары́слівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць своекарыслівага; імкненне да асабістай выгады, карысці. Своекарыслівасць разлікаў. □ Не прамату і дзіцячую непасрэднасць, а своекарыслівасць і хітрасць бачылі з самага пачатку ў паводзінах Міхалкі. Барсток.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стрыжнявы́, ‑ая, ‑ое.

Разм. Тое, што і стрыжнёвы (у 1, 3 знач.). Пачуццё асабістай годнасці і актыўнасць натуры — стрыжнявыя рысы характару маці з верша «Ткала я, ткала палотны». У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кары́слівы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае на ўвазе выгаду, карысць, заснаваны на карысці. Карыслівыя інтарэсы. Карыслівыя мэты. □ [Васіля] закранула яе [Машына] халодная, карыслівая разважлівасць. Шамякін.

2. Які імкнецца да асабістай выгады, карысці. Карыслівы чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мілі́цыя, -і, ж.

1. У некаторых постсавецкіх краінах: сістэма дзяржаўных службаў і органаў для аховы грамадскага парадку, забеспячэння асабістай бяспекі грамадзян і іх маёмасці.

2. зб. Работнікі гэтай установы.

3. Назва народнага апалчэння ў некаторых краінах.

|| прым. міліцэ́йскі, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.) і міліцы́йны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)