Бычкі́, бэ́чке, бічайкі ’завязкі ў адзежы’ (Сакал.). Адбыць, да бічо́ўка, бічэ́йка ’вяровачка’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адбыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да адбыць (у 1–3 знач.).
•••
Адбывалаўку адбываць — працаваць нехаця; без жадання, фармальна выконваць работу, абавязкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адбы́тніца ’марнатраўніца’ (Кліх), магчыма, калька з літоўскага. Параўн. літ. atbū́ti ’адбыць’ і ’адняць, пазбавіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адгру́каць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак. (разм.).
1. Перастаць грукаць.
2. перан., што. Пабудаваць, зрабіць, арганізаваць што-н. вялікае, дарагое і пад.
А. сабе дом.
3. перан., што. Працуючы, выконваючы абавязак, адбыць, адслужыць нейкі час.
Два гады на чыгунцы адгрукалі.
4. што. Адскакаць, станцаваць.
А. польку на танцах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адслужы́ць, -лужу́, -лу́жыш, -лу́жыць; -лу́жаны; зак.
1. Прабыць на службе, папрацаваць нейкі час.
А. дваццаць гадоў у лясніцтве.
2. Адбыць тэрмін вайсковай службы; скончыць служыць.
А. два гады ў арміі.
3. Службай адплаціць, адрабіць за што-н.
А. за шкоду.
4. Зрабіцца непрыгодным, перастаць адпавядаць свайму прызначэнню.
5. Адправіць набажэнства.
А. імшу.
|| незак. адслу́жваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Адва́хта ’гаўптвахта’ (Гарэц., Др.-Падб.). Няясна. Магчыма, першая частка слова гауптвахта (< ням. Hauptwachte) дээтымалагізавана (фанетычна: aupt > aut > ad). Элемент ад‑ на месцы гаупт сведчыць аб тым, што агульная семантыка слова ўспрымалася як назва працэсу (ад‑вахта < *ад‑вахтаваць, адбыць вахту).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
отде́латься разг.
1. (избавиться от кого-, чего-л.) адчапі́цца, адкруці́цца, адкара́скацца, адвяза́цца;
2. (чем) абысці́ся, адбы́ць;
отде́латься цара́пиной абысці́ся дра́пінай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адкукава́ць, ‑кукую, ‑кукуеш, ‑кукуе; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Кончыць, пераехаць кукаваць. Сарочы лес паціху шумеў, на нешта скардзіўся, навяваючы смутак. Зязюлі тут ужо адкукавалі, адлапаталі крыллямі. Няхай.
2. перан. Разм. Адбыць нейкі час у цяжкіх умовах. [Змітрук:] — У каталажцы дзесяць дзён адкукаваў і зноў іду да таго самага чорта. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адбыва́ць несов.
1. (быть определённый срок) отбыва́ть;
2. (определяться, выезжать) отбыва́ть;
3. (выбывать из состава) убыва́ть;
4. (не желая выполнить что-л., ограничиваться чем-л.) отде́лываться; (удовлетворяться чем-л. небольшим) обходи́ться;
1-4 см. адбы́ць 1-4
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адгру́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм.
1. Перастаць грукаць. Пройдзе час, адгрукаюць гарматы, Змоўкнуць стрэлы, Знікнуць хмары дыму. Броўка.
2. перан.; што. Пабудаваць, адбудаваць або зрабіць што‑н. вялікае, значнае. — Заходзьце, сядайце за стол, цесляры, — Адгрукалі хату на славу. Бялевіч.
3. што. Адскакаць, станцаваць. Відаць, такі ўжо клімат тут [на курорце] гаючы, што нават самавітыя дзядзькі і цёткі, забыўшыся пра свае радыкуліты, прастрэлы і рэўматычныя ламоты, адгрукаюць вам «Польку-Янку» ці «Лявоніху». Вірня.
4. перан.; што. Працуючы, выконваючы абавязак, адбыць, адслужыць нейкі час. [Юнак:] — Два гады ў аўтароце разам адгрукалі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)