абсяка́нне ср. обруба́ние, обру́бка ж., обсече́ние, обсе́чка ж.; см. абсяка́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абсяка́цца несов.
1. обсека́ться;
2. страд. обруба́ться, обсека́ться; оса́живаться; см. абсяка́ць 1, 3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., што.
1. Зрэзаць пілой. Спілуюць пару сосен і — бяруцца сукі абсякаць. Пальчэўскі. Цяпер маяка на кургане не было — яго спілавалі яшчэ ў пачатку ліпеня. Чыгрынаў.
2. Зраўняць напільнікам шурпатасці на паверхні чаго‑н.; апілаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
отбрива́ть несов., разг.
1. адбрыва́ць, адго́льваць;
2. перен. адбрыва́ць (каго), адчы́тваць (каго), прабіра́ць (каго), абсяка́ць (каго);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
обруба́тьI несов.
1. абсяка́ць; (сучья — ещё) абцярэ́бліваць, ацярэ́бліваць;
2. (отрубать, укорачивать) адсяка́ць, адціна́ць, уціна́ць; см. обруби́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
церабі́ць, цераблю́, цярэ́біш, цярэ́біць; цярэ́блены; незак.
1. што. Ачышчаць ад хмызняку (лес).
2. Абчышчаць ад бацвіння, карэньчыкаў і пад. (гародніну).
Ц. буракі.
3. што. Абсякаць галіны, сучча з паваленых дрэў.
4. што. Вылузваць, выкалупваць, лушчыць што-н.
Вавёрка церабіла шышкі.
5. што. Чысціць дзюбай пер’е (пра птушак).
6. што. Торгаць, тузаць, перабіраць пальцамі што-н.
Ц. канцы хусткі.
7. перан., каго (што). Надакучаць пытаннямі, просьбамі (разм.).
8. што. Вырываючы з коренем, убіраць машынай з поля (лён, каноплі).
|| зак. вы́церабіць, -блю, -біш, -біць; -блены (да 1 і 8 знач.).
|| наз. церабле́нне, -я, н.
|| прым. церабі́льны, -ая, -ае (да 8 знач.).
Церабільная машына.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
церабі́ць, цераблю, цярэбіш, цярэбіць; незак., каго-што.
1. Прасякаць, прачышчаць лес. [Дзед Бадыль:].. ельнік такі густы, што і барсук не пралезе. Церабіць трэба. Крапіва. // Абсякаць галіны, сучча з паваленых дрэў. Лес валілі і церабілі незнаёмыя людзі. Дуброўскі. // Пракладаць, расчышчаць (дарогу, шлях), высякаючы кусты, дрэвы. Як ісці ды ісці — зайшлі [браты] ў такі цёмны лес, што і выбрацца з яго не могуць. Давай браты дарогу сабе церабіць: стукне Вячорнік булавою — асіны падаюць; стукне Паўночнік — елкі валяцца, а як стукне Світаннік — дубы з карэннямі выварочваюцца. Якімовіч. / у перан. ужыв. Будуем мартэны і домны, Будуем гіганты-заводы. Будуем, няволі не знаем, Цярэбім да шчасця дарогі. Купала. Ваяўнічая паэзія [П. Панчанкі] ідзе ў авангардзе часу, яна смела цярэбіць шлях наперад. Бялевіч. // Абчышчаць гародніну ад бацвіння, карэньчыкаў і пад. Церабіць буракі. □ Юстына церабіла цыбулю. Баранавых.
2. Чысціць дзюбай пер’е (пра птушак). Самотна бусел даўганогі Крыло цярэбіць на гняздзе. Калачынскі. // Вытрасаць, вылузваць, выкалупваць што‑н. з сярэдзіны чаго‑н. Нават вавёрка, што зусім блізка церабіла яловую шышку, і тая, відаць, не заўважала пагранічніка. Шыловіч. Мясцовы гаспадар крумкач хваёвых шышак церабіць не дазваляе. Корбан. // Разм. Хапаючы, прагна есці. Госці церабілі кілбасу з капустаю. Колас. [Мікуць] доўга глядзеў, як завадская свіння цярэбіць зялёную канюшыну. Чорны. / у перан. ужыв. Асабліва моцна воўчае племя церабіла авечыя чароды... Мележ.
3. Тузаць, торгаць, перабіраць пальцамі што‑н. [Аўсянік] нервова цярэбіць махры на шаліку, якім абвязана шыя, нібы яму займае дыханне. Навуменка. Дзяўчына церабіла канцы цёплай хусткі. Карпюк. // перан. Разм. Надакучаць пытаннямі, просьбамі, справамі. — А паштоўку цяжка было напісаць? Мы б ведалі. А то з камітэта мяне цярэбяць: дзе Шукан ваша? А што я магла адказаць? Савіцкі.
4. Вырываючы з коранем, убіраць машынай з поля (лён). Церабіць лён.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)