Verbum

артэ́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

1. Крывяносны сасуд, які нясе кроў ад сэрца ва ўсе часткі цела.

2. перан. Шлях зносін (высок.).

Водныя артэрыі.

|| прым. артэрыя́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

А. ціск.

атулі́ць, атулю́, ату́ліш, ату́ліць; ату́лены; зак., каго-што.

1. Ахінуць, агарнуць з усіх бакоў.

А. коўдраю.

2. перан. Абвалачы чым-н.

Цішыня атуліла вёску.

|| незак. атуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і ату́льваць, -аю, -аеш, -ае.

ахіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.

1. Агарнуць, ахутаць чым-н.

Хусткай а. дзіця.

2. перан. Акружыць увагай.

Курганы слава ахінула.

А. ласкай.

|| незак. ахіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

абшліфава́ць, -фу́ю, -фу́еш, -фу́е; -фу́й; -фава́ны; зак.

1. што. Пашліфаваць што-н. з усіх бакоў.

А. камень.

2. перан., каго. Выхаваць, зрабіць больш абыходлівым, вытрыманым (разм.).

А. маладога чалавека.

|| незак. абшліфо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

абяззбро́іць, -ро́ю, -ро́іш, -ро́іць; -ро́ены; зак., каго-што.

1. Адабраць зброю, зрабіць бяззбройным.

А. канвой.

2. перан. Пазбавіць магчымасці і жадання пярэчыць, супраціўляцца чаму-н.

Спакойнасць яго мяне абяззброіла.

|| незак. абяззбро́йваць, -аю, -аеш, -ае.

аве́яць, аве́ю, аве́еш, аве́е; аве́яў, аве́яла; аве́й; аве́яны; зак., каго-што.

1. Тое, што і абвеяць.

2. перан. Акружыць, стварыць вакол каго-, чаго-н. атмасферу пашаны (высок.).

А. славай.

|| незак. авява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

адагрэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; зак., каго-што.

1. Зрабіць цёплым, сагрэць; вярнуць нармальны стан.

А. настылыя ногі.

2. перан. Чуласцю, ласкай супакоіць, суцешыць.

А. сірату.

|| незак. адаграва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. адаграва́нне, -я, н.

адмежава́ць, -мяжу́ю, -мяжу́еш, -мяжу́е; -мяжу́й; -межава́ны; зак., што.

1. Мяжуючы, аддзяліць.

А. участак.

2. перан. Аддзяліць, адасобіць адну з’яву ад другой.

|| незак. адмяжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. адмяжо́ўванне, -я, н.

|| наз. адмежава́нне, -я, н.

аднабо́кі, -ая, -ае.

1. Такі, у якога адзін бок або адзін бок большы.

А. кавун.

2. перан. Аднабаковы паводле свайго дзеяння, накіраваны ў адзін бок.

А. падыход да вырашэння справы.

|| наз. аднабо́касць, -і, ж.

адстая́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -то́іцца; зак.

1. Пра вадкасць: пастаяўшы, даць асадак.

2. перан. Канчаткова сфарміравацца (пра думкі, погляды).

Думка адстаялася, усё стала зразумелым.

|| незак. адсто́йвацца, -аецца (да 1 знач.).