я́ма ж., прям., перен. я́ма;
глыбо́кая я. — глубо́кая я́ма;
памы́йная я. — помо́йная я́ма;
даўгава́я я. — долгова́я я́ма;
○ во́ўчая я. — во́лчья я́ма;
паве́траная я. — возду́шная я́ма;
◊ капа́ць я́му — (каму) рыть я́му (кому);
не капа́й друго́му я́мы, сам ува́лішся ў яе́ — посл. не рой друго́му я́мы, сам в неё упадёшь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пакале́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Пакалечыць сябе; стаць калекай. [Мікалай Іванавіч] разбіў школьны грузавік і сам пакалечыўся.. Кажуць, рэбры паламаў і правую руку вывіхнуў. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абдзіра́ч, ‑а, м.
Разм. Тое, што і абдзірала (у 1 знач.). Я ўпершыню сам убачыў, што доктара, пана Бадоўскага, правільна называлі абдзірачом. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычында́лле, ‑я, н., зб.
Разм. Прычындалы. [Карней] схадзіў да свайго брата, узяў у яго ўсё паляўнічае прычындалле, сам сабраўся і Ключавому дапамог. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суцяша́льнік, ‑а, м.
Той, хто суцяшае. Старшыня апускае вочы і журботна звешвае галаву .. І тады ўжо сам пісар выступае ў ролі суцяшальніка. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тавары́скасць, ‑і, ж.
Уласцівасць таварыскага. Андрыян і сам не ведае, з якога моманту пачалося пачуццё, дзе тая мяжа паміж таварыскасцю і каханнем. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Луза́н ’спелы арэх, які сам вывальваецца з гранкі’ (ТСБМ, ТС), лузане́ц ’тс’ (Маш.; бялын., Янк. Мат.; ветк., Мат. Гом.), лу́занік ’тс’ (ТС), луза́нчык ’тс’ (Янк. 3.). Да луза́ць (гл.). Аб суфіксе ‑ан‑ гл. Сцяцко (Афікс. наз., 26). Сюды ж пераноснае паводле падабенства луза́н ’здаровае, тоўстае дзіця’ (кір., Нар. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пажа́р ’агонь, які ахоплівае і знішчае ўсё, што можа гарэць, а таксама сам працэс гарэння’. Рус., укр. пожа́р, царк.-слав. пожаръ, польск. pożar, н.-луж. póžar, чэш. požár, серб.-харв. по̏жа̑р, славен. pożȃr, балг. пожа́р. Праслав. požarъ. Ад po‑ і žarъ (гл. жар) (Фасмер, 3, 302; Махэк, 722).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няўхі́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць няўхільнага. Няўхільнасць падзей. □ З жорсткай няўхільнасцю і паслядоўнасцю знішчаў.. [Нікодым] тое, што ствараў сам увесну тысяча дзевяцьсот сорак першага года. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знемажэ́нне, ‑я, н.
Стан поўнай стомленасць, бяссілля, знямогі. Працаваў [Фларыян Ждановіч] гадзінамі асобна з кожным акцёрам, выматваў усе жылы і сам стамляўся да поўнага знемажэння. Мядзёлка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)