сумнава́та,
1. Прысл. да сумнаваты.
2. безас. у знач. вык. Пра пачуццё суму, нуды. Павел Дубок .. адчуваў сябе блага. І сумнавата было крыху і ўсякія думкі лезлі ў галаву. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заслані́ць, -ланю́, -ло́ніш, -ло́ніць; -ло́нены; зак., каго-што.
1. Закрыць, загарадзіць сабой або чым-н.
З. святло.
З. печ.
Што табе розум засланіла? (перан., безас.; разм.).
2. перан. Адсунуць на задні план, замяніць сабой.
Гэта моцнае, радаснае пачуццё засланіла ўсе астатнія.
3. безас. Закласці.
У грудзях засланіла.
|| незак. засланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нацыяналі́зм, -у, м.
1. Ідэалогія і палітыка ў галіне нацыянальных адносін і культуры, якая зыходзіць з ідэй нацыянальнай перавагі пануючай нацыі і супрацьпастаўлення яе іншым нацыям.
Барацьба з нацыяналізмам.
2. Пачуццё нацыянальнага самазахавання, якое асабліва праяўляецца ў пэўныя гістарычныя перыяды, калі нацыі пагражае небяспека.
|| прым. нацыяналісты́чны, -ая, -ае.
Нацыяналістычная палітыка.
Нацыяналістычныя погляды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́ўнасць, ‑і, ж.
Пачуццё пакутлівага сумнення ў чыёй‑н. вернасці, падазрэнне ў каханні да каго‑н. другога. Так, была маладосць, вясёлая, шчаслівая, была радасць першага і адзінага кахання, боль разлукі, расчараванне, рэўнасць, пакуты. Шамякін. Увага Веры да няшчаснага Падацюка абудзіла ў Кузьмы самае неспакойнае пачуццё — рэўнасць. Дуброўскі. Аксіння не выцерпела і сказала .. [Азаркевічу] ўсю праўду пра хлопца, што ён ёй не падабаецца, але яна, каб выклікаць у Азаркевіча рэўнасць, з ім гуляла. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́йкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Вымаўляць, выкрыкваць «вой», выказваючы пачуццё болю, жалю, прыкрасці, здзіўлення. Хворы ледзь чутна войкае. □ Аленка Макарчук складала рукі на грудзях і ад здзіўлення ціхенька войкала. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтуіты́ўны,
Заснаваны на інтуіцыі (у 1 знач.). Гэта быў інтуітыўны пратэст, не падмацаваны ніякімі педагагічнымі формуламі. Шамякін. — Я выразна не магу акрэсліць маё пачуццё ў адносінах да .. [Віктара], яно нейкае інтуітыўнае. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́мслівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць помслівага. Помслівасць характару. // Пачуццё, жаданне помсты. — Дык гэта ж ты варту-уеш, — усё з той жа іроніяй адзначыў старшыня. Радасная помслівасць яшчэ жыла ў ягонай душы. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узае́мнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць узаемнага. // Узаемнае пачуццё (сімпатыі, дружбы, кахання і пад.). Гаснулі ў вокнах агеньчыкі. Стасіку здавалася, што гэта гаснуць у яго душы пробліскі светлых надзей на ўзаемнасць Ганусі. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ві́дзенне ’зрок’; ’твар’; ’вочы’; ’від’; ’прывід, здань’ (Нас., Касп.). Рус. видение ’зрок, здольнасць бачыць’; ’пачуццё’; ’вочы’, ст.-рус. видѣние ’бачанне’; ’зрок’; ’вока’; ’відовішча’; ’від, выгляд’; ’прывід’, польск. widzenie ’здольнасць бачыць’; ’спатканне з кім-небудзь’; ’тое, што бачым, бачанае’; ’прывід, здань’, в.-луж. widźenje ’бачанне’ і г. д. Прасл. viděn‑ьje. Вытворнае ад дзеепрыметніка залежнага стану viděn‑ъ і суф. ‑je.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
саро́міць, -ро́млю, -ро́міш, -ро́міць; незак., каго-што.
1. Дакараць, выклікаючы пачуццё сораму.
С. дзяцей за дрэнныя ўчынкі.
С. за непавагу.
2. Бянтэжыць, канфузіць.
С. падлетка заўвагамі.
3. Няславіць, ганьбіць.
Такі сын с. усю сям’ю.
|| зак. асаро́міць, -млю, -міш, -міць; -млены (да 2 і 3 знач.) і прысаро́міць, -млю, -міш, -міць; -млены (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)