◎ Набабэ́хаць ’наліць без патрэбы, разліць’ (слонім., Нар. лекс.). Экспрэсіўнае ўтварэнне, варыянт наважаць, гл. бахаць ’бухаць, ліць’, параўн. набаба́хаць ’наліць празмерна’ (Яўс.), набабу́хаць ’накласці, наліць без меры’ (Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абапі́цца, ‑п’юся, ‑п’ешся, ‑п’ецца; п’ёмся, ‑п’яцеся; пр. абапіўся, апілася, апілося зак.

Прычыніць сабе шкоду, выпіўшы чаго‑н. звыш меры. Ну, а дожджык? Той ідзе і няма канца вадзе. Дзетвары здалося — Неба апілося. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нерашу́часць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан нерашучага; адсутнасць рашучасці. Мішурын пастаяў у нерашучасці і пасля пачаў паволі збірацца ў дарогу. Чорны. [Мучаідзе] праявіў нерашучасць толькі таму, што не быў у дастатковай меры смелым. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

растру́ска, ‑і, ДМ ‑трусцы, ж.

1. Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раструсіць.

2. Р мн. ‑сак. Страты ў вазе і меры сыпкіх прадуктаў і матэрыялаў пры іх захаванні і перавозцы. Раструска мукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэто́рсія, ‑і, ж.

Абмежавальныя меры (павышэнне таможных пошлін, адмаўленне ў допуску на сваю тэрыторыю чужаземцаў і пад.) адной дзяржавы ў адказ на аналагічныя дзеянні другой дзяржавы з мэтай прымусіць апошнюю адмовіцца ад іх.

[Лац. retorsio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Надзвы́чай ’вельмі, надта; у высокай ступені’ (ТСБМ). Са спалучэння прыназоўніка над (выражэнне меры) і назоўніка звычай (гл.) у він. скл. Шуба (Прысл., 148) адносіць да прыслоўяў, утвораных нулявым суфіксам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ліне́йны

1. прил., в разн. знач. лине́йный;

~ная фу́нкцыя — мат. лине́йная фу́нкция;

~ныя во́йскі — лине́йные войска́;

~ная та́ктыка — лине́йная та́ктика;

л. дыспе́тчар — лине́йный диспе́тчер;

2. в знач. сущ., воен. лине́йный;

○ ~ная ху́ткасць (ско́расць) — лине́йная ско́рость;

~ныя ме́ры — лине́йные ме́ры;

л. карабе́ль — лине́йный кора́бль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кра́йний

1. (находящийся на краю) кра́йні;

кра́йняя изба́ кра́йняя ха́та;

кра́йняя ле́вая полит. кра́йняя ле́вая;

кра́йние чле́ны пропо́рции мат. кра́йнія чле́ны прапо́рцыі;

2. (чрезвычайный) кра́йні, надзвыча́йны; (последний) апо́шні;

кра́йние ме́ры кра́йнія (надзвыча́йныя, апо́шнія) ме́ры (за́хады);

кра́йний срок апо́шні тэ́рмін;

кра́йняя цена́ апо́шняя цана́;

кра́йняя необходи́мость кра́йняя неабхо́днасць (пі́льная патрэ́ба);

в кра́йнем слу́чае у кра́йнім вы́падку;

к кра́йнему сожале́нию на вялі́кі жаль;

по кра́йней ме́ре прына́мсі, па кра́йняй ме́ры;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паў...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае:

1) палавіну чаго-н., у палавінным памеры, напр.: паўакружнасць, паўгадавы, паўвалока;

2) не зусім або амаль, напр.: паўдзікі, паўпісьменны, паўзабыты, паўстацыянар;

3) не да канца, не ў поўнай меры, напр.: паўляжаць, паўсядзець;

4) з прыметамі дзвюх розных уласцівасцей, двух відаў, дзвюх парод, напр.: паўкачэўнік, паўсабака-паўвоўк, паўюнак-паўпадлетак, паўшаўковы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

са́жань, -жня, мн. -жні, -жняў, м.

1. Старая беларуская і руская мера даўжыні, роўная 3 аршынам (2,13 м).

2. Колькасць чаго-н., роўная гэтай меры.

Тры сажні дроў.

3. Прылада для абмервання зямельных участкаў.

Памераць прысядзібны надзел сажнем.

◊

Касы сажань у плячах — пра шырокага ў плячах, высокага чалавека.

|| прым. сажнёвы, -ая, -ае.

Сажнёвыя крокі (вельмі вялікія).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)