дысгармо́нія, -і, ж.
1. Парушэнне гармоніі, адсутнасць сугучнасці; немілагучнасць.
2. перан. Разлад, няўзгодненасць, парушэнне адпаведнасці чаго-н. чаму-н.
Д. колераў у пейзажы.
|| прым. дысгармані́чны, -ая, -ае.
Дысгарманічнае спалучэнне колераў.
|| наз. дысгармані́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тактII (деликатность) такт, род. та́кту м.;
чу́вство та́кта пачуццё та́кту;
отсу́тствие та́кта адсу́тнасць та́кту;
соблюда́ть такт прытры́млівацца та́кту.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
недаста́ча, ‑ы, ж.
1. Адсутнасць патрэбнай колькасці каго‑, чаго‑н. Недастача вады. □ Хлапец усміхнуўся, і тут выявілася ў яго недастача пярэдніх зубоў. Самуйлёнак.
2. Адсутнасць якой‑н. маёмасці, грошай і пад., выяўленая пры праверцы магазіна, установы і пад. [Жанчына:] — Я ўчотчыца фермы. У мяне вунь недастача, судзіць збіраюцца. Навуменка.
3. Адсутнасць дастатковых сродкаў на пражыццё; недахоп самага неабходнага. З кожнай хаты нуда, Недастача глядзіць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засто́й, ‑ю, м.
Адсутнасць руху, нерухомасць. Застой крыві. □ Прынікае вецер гарачым тварам да шырокіх, анямелых у сваім адвечным застоі балот. Колас. // перан. Адсутнасць развіцця, удасканальвання. — Самае страшнае, таварышы, калі людзі звыкаюцца са становішчам, якое ёсць. Гэта называецца кансерватызмам, застоем. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаўната́, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.
Адсутнасць патрэбнай паўнаты ў чым‑н.; недастатковасць. Непаўната звестак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
беззако́нне, ‑я, н.
1. Адсутнасць ці парушэнне законнасці. Поўнае беззаконне.
2. Беззаконнае дзеянне. Чыніць беззаконне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
безнагля́днасць, ‑і, ж.
Стан безнагляднага; адсутнасць нагляду за кім‑, чым‑н. Барацьба з дзіцячай безнагляднасцю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэз...
Прыстаўка, якая абазначае выдаленне, знішчэнне, спыненне або адсутнасць чаго‑н., напрыклад: дэзінфекцыя, дэзарганізацыя, дэзінфармацыя.
[Фр. dés... — ад..., раз...]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыскамфо́рт, ‑у, М ‑рце, м.
Адсутнасць умоў, неабходных для нармальнай жыццядзейнасці людзей, выканання пэўнай работы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свабо́да, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. У філасофіі: магчымасць праяўлення суб’ектам сваёй волі на аснове пазнання законаў развіцця прыроды і грамадства.
Суадносіны свабоды і неабходнасці.
2. Дзяржаўная незалежнасць, суверэнітэт.
Барацьбіты за свабоду народа.
3. Адсутнасць абмежаванняў, якія звязваюць грамадска-палітычнае жыццё і дзейнасць грамадства або яго членаў.
С. выбару веравызнання.
С. слова.
4. Увогуле — адсутнасць якіх-н. абмежаванняў у чым-н., асабістая незалежнасць, самастойнасць.
Поўная с.
5. Стан таго, хто не знаходзіцца ў заключэнні, у няволі.
Выпусціць на свабоду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)