парсе́к, ‑а, м.

Адзінка вымярэння адлегласці ў астраноміі, якая адпавядае гадавому паралаксу ў адну секунду.

[Ад скарачэння слоў паралакс і секунда.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзесць, ‑і, ж.

Адзінка ліку пісчай паперы. Руская дзесць — 24 лісты. Метрычная дзесць — 50 лістоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ру́пія, ‑і, ж.

Грашовая адзінка ў Індыі, Пакістане і некаторых іншых краінах; манета адпаведнай вартасці.

[Ад санскр. rüpyam.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэгіён, ‑а, м.

Спец. Пэўная тэрытарыяльная адзінка (раён, вобласць), якая адрозніваецца ад іншых спецыфічнымі рысамі.

[Лац. regio — вобласць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ярд, ‑а, М ‑дзе, м.

Асноўная адзінка даўжыні ў англійскай сістэме мер, роўная 91,44 см.

[Англ. yard.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гра́дус, ‑а, м.

1. Адзінка вымярэння вугла або дугі, роўная 1/360 акружнасці (абазначаецца знакам °, які ставіцца справа ад лічбы уверсе). Вугал у 45°.

2. Адзінка вымярэння тэмпературы (паветра, вады, чалавечага цела і пад.). Мароз 30 градусаў. Вада кіпіць пры тэмпературы 100° па Цэльсію.

3. Адзінка вымярэння моцы спірту, спіртных напіткаў. Часта прыязджалі акцызнікі, правяралі градусы гарэлкі і бралі ў карчмара хабар. Бядуля.

•••

Пад градусам — нецвярозы, у стане лёгкага ап’янення.

[Ад лац. gradus — ступень.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

губе́рня, -і, мн. -і, -яў, ж.

Асноўная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Расіі ў розныя часы.

◊

І пайшла пісаць губерня (разм.) — усё прыйшло ў рух, пачаўся перапалох.

|| прым. губе́рнскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праві́нцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. У некаторых дзяржавах: вобласць, адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка.

П.

Падуя.

2. Мясцовасць, тэрыторыя краіны, аддаленая ад буйных цэнтраў.

Глухая п.

|| прым. правінцыя́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мегато́на, ‑ы, ж.

Умоўная адзінка вымярэння магутнасці ядзернага зарада (або выбуху), роўная магутнасці выбуху мільёнатон трынітраталуолу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

п’е́за, ‑ы, ж.

Спец. Адзінка вымярэння механічнага напружання і ціску ў сістэме адзінак метр — тона — секунда.

[Ад грэч. piézō — цісну.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)