хлеба́ть несов., разг. сёрбаць; хлёбаць; (лакать) хлябта́ць;
◊
несо́лоно хлеба́вши ні з чым; шы́лам па́такі хапі́ўшы; слі́ну каўтну́ўшы; з мі́лым лі́хам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
широта́
1. шырыня́, -ні́ ж.;
широта́ взгля́дов шырыня́ по́глядаў;
2. геогр. шырата́, -ты́ ж.;
се́верные (ю́жные) широ́ты паўно́чныя (паўднёвыя) шыро́ты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даі́ць, даю, доіш, доіць; заг. даі; незак., каго.
1. Выцэджваць малако з вымя. Мы зачыняліся ў хляве, я трымаў лямпу, а мама даіла карову. Брыль.
2. перан. Разм. Бессаромна вымагаць, браць сабе чые‑н. сродкі. [У Кацярыны] кватэра свая, і, як ні кажы, не першы год доіць буфет. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даслужы́цца, ‑служуся, ‑служышся, ‑служыцца; зак.
1. Службай дабіцца, дамагчыся якога‑н. звання, пасады і пад. Даслужыцца да маёра. □ Ні да якіх чыноў .. [Лук’янскі] не даслужыўся, медалёў не зарабіў. Чорны.
2. Разм. іран. Адмоўнымі паводзінамі давесці сябе да непрыемных вынікаў, паклікаць бяду, кару. Даслужыўся, што з работы выгналі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галавало́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
Складаная задача, загадка, рашэнне якой патрабуе кемлівасці, здагадлівасці. // перан. Пра што‑н. заблытанае, незразумелае. [Струшня] прыслаў не паведамленне, а галаваломку, ні слова аб падрабязнасцях. М. Ткачоў. Нярэдка побач з добрым празрыстым вершам даводзіцца чытаць і вершаваную галаваломку. Русецкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмясі́ць, ‑мяшу, ‑месіш, ‑месіць; зак., што.
1. Скончыць мясіць. — Перамог ты, сынок, свайго настаўніка, падкасіў. Адмясіў я ўжо сваю гліну, адмясіў... Бялевіч.
2. Разм. Набіць, надаваць. Адмясіць бакі.
3. Разм. Прайсці, месячы нагамі. [Мешкяліс:] — Паспрабуй такую даль адмясіць, дык ні за што і ўзяцца не захочаш. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падкача́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае, зак.
Разм. Не выканаць абяцанага; падмануць, не апраўдаць даверу, надзей. Грышку ўсе давяралі, і ён ніколі ні ў чым не падкачаў, дармо што быў малы, і яго называлі свінапасам. Чарот. // Аказацца горшым, чым спадзяваліся. [Саша:] — А вось у мяне хімія падкачала — «тры». Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракі́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Расчысціць, вызваліць, кідаючы ў бакі тое, чым што‑н. засыпана, загрувашчана. — Трэ было б.. сцежку да склепа пракідаць.. Замяло, дык цяпер ні прыступу. Калюга.
2. Кідаць некаторы час. Пракідаць лапатай зямлю цэлы дзень.
пракіда́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да пракі́даць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нахлусі́ць, ‑хлушу, ‑хлусіш, ‑хлусіць; зак., што, чаго і без дап.
Нагаварыць няпраўды; налгаць. Бывала, хто.. [пану] што ні нахлусіць — ён з усім згаджаецца. Якімовіч. [Надзя:] «Прызнайцеся, Піліп Марцінавіч, што вы наконт Сярожавага вяселля выдумала. Гэта ж няпраўда?» — «Няпраўда, — кажу, — Надзейка. Гэта я нахлусіў. Куды ж яму жаніцца». Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўзлюбі́ць, неўзлюблю, няўзлюбіш, няўзлюбіць; зак., каго-што.
Адчуць непрыхільнасць, непрыязнасць да каго‑, чаго‑н. Асабліва неўзлюбіў дзядзька Ціхон Лапецецьку пасля таго, як убачыў, з якой бязлітаснай жорсткасцю дабіваў ён качак-падранкаў. Паслядовіч. Не будучы ні ў чым вінаватай, Марына плакала і яшчэ больш неўзлюбіла сваю работу. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)