Verbum

насу́піцца, -плюся, -пішся, -піцца; зак.

1. Ссунуўшы бровы, прыняць пахмурны, непрыветлівы выгляд.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пахмурным, змрочным.

Твар яго насупіўся ад раздражнёнасці.

|| незак. насу́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

нахму́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. Стаць хмурым, панурым.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Зрабіцца пахмурным, змрочным, цёмным (аб прадметах і з’явах прыроды).

Неба нахмурылася.

|| незак. нахму́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

нірва́на, -ы, ж.

1. Паводле вучэння будыстаў: стан глыбокага спакою і поўнай унутранай гармоніі, які дасягаецца адмаўленнем ад усіх жыццёвых клопатаў і імкненняў.

2. перан. Стан спакою, сузірання і асалоды.

Апусціцца ў нірвану.

нязло́мны, -ая, -ае.

1. Такі, якога нельга перамагчы, знішчыць; вельмі ўстойлівы, моцны.

Н. народ.

2. перан. Стойкі, цвёрды ў перакананнях, намерах; які выражае цвёрдасць, стойкасць.

Нязломная вера ў перамогу.

|| наз. нязло́мнасць, -і, ж.

пагі́бель², -і, ж.

У выразах: у тры пагібелі гнуцца (сагнуцца) (разм.) —

1) вельмі нізка згінацца (сагнуцца);

2) перан. празмерна ўгоднічаць перад кім-н.; гнуць у тры пагібелі каго (што) — вельмі жорстка ўціскаць, прыгнятаць.

пазраза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны зак.

1. што. Зрэзаць усё, многае; зняць няроўнасці ўсюды, у многіх месцах.

П. кветкі з клумбы.

П. купіны.

2. перан., каго (што). Праваліць на экзамене ўсіх, многіх (разм.).

палані́ць, -ланю́, -ло́ніш, -ло́ніць; -ланёны; зак. і незак.

1. каго-што. Узяць (браць) у палон.

П. варожую армію.

2. перан., каго (што). Зачараваць (зачароўваць), захапіць (захапляць).

П. чароўным голасам.

|| наз. палане́нне, -я, н.

пану́ры, -ая, -ае.

1. Хмурны, няветлівы, бязрадасны.

П. стары.

П. погляд.

2. перан. Які выклікае бязрадаснае пачуццё.

Панурыя думкі.

3. З апушчанай галавой, паніклы.

Вакол труны стаялі панурыя людзі.

|| наз. пану́расць, -і, ж.

прамаліне́йны, -ая, -ае.

1. Які размешчаны, ідзе па прамой лініі.

П. рух.

2. перан. Шчыры і прамы, але пазбаўлены неабходнай гібкасці; аднабаковы.

П. чалавек. П. адказ.

Дзейнічаць прамалінейна (прысл.).

|| наз. прамаліне́йнасць, -і, ж.

прамча́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; -чы́ся; зак.

1. Праехаць (у 1 знач.) вельмі хутка.

Прамчалася машына.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Хутка мінуць, прайсці (разм.).

Прамчаліся летнія месяцы.