каза́ны говорённый; произнесённый;
◊ не тут ~на — не здесь будь ска́зано;
не пры вас ~на — не при вас будь ска́зано;
~ная ка́зка — ста́рая исто́рия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
никако́й нія́кі;
никаки́м о́бразом нія́кім чы́нам;
никако́й возмо́жности нія́кай магчы́масці (мажлі́васці);
◊
и никаки́х і ўсё (тут);
и никаки́х гвозде́й і ўсё, і ко́нчана.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
над’е́хаць, ‑еду, ‑едзеш, ‑едзе; зак.
Разм. Прыехаць у патрэбны момант. Тут і госці над’ехалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узго́рыстасць, ‑і, ж.
Наяўнасць узгоркаў дзе‑н. Мясцовасць тут была вышэйшая, узгорыстасць гусцейшая. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ту́дака ‘тут’ (свісл., Шатал., Сцяшк. МГ; зэльв., ваўк., дзятл., івац., стол., ЛА, 2), ту́дакава ‘тут’ (Сцяшк., Федар. 1). Да ту́така (гл.), відаць, у выніку “азванчэння” т у інтэрвакальным становішчы. Карскі (1, 353–354) мяркуе пра ўплыў прыслоўя туда́, гл. туды.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́сяка ’вось тут’ (Шат.). Ад вося (гл. вось) і часц. ‑ка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сі́таўка, ‑і, ДМ ‑таўцы; Р мн. ‑тавак; ж.
Невялікая пералётная птушка атрада вераб’іных. Вясной і летам тут [на канале] чуюцца песні салаўя, шчабятанне ластавак, сітавак. «Звязда». Скачуць, нібы на спружынках, вёрткія шэрыя пліскі. Тут называюць іх яшчэ .. сітаўкамі. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Калама́ніца ’чарнільніца’ (ваўк., Сцяшк.). Нельга выключыць памылковага запісу каламарніца або каламажніца. Менш верагодна дапускаць спрашчэнне групы зычных, паколькі пазіцыя тут даволі тыповая і ў іншых адпаведных выпадках спрашчэння не назіраецца. Або, магчыма, тут было фармальнае збліжэнне лексем каламажка, каламазь і каланіца? Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адсу́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Не знаходзіцца, не прысутнічаць дзе‑н. у пэўны час; не быць у наяўнасці. Тут былі ўсе настаўнікі, адсутнічаў адзін Даніла Платонавіч. Шамякін. Абодва адразу падаліся ў штаб, каб даведацца, што тут здарылася, калі яны адсутнічалі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыту́льны, ‑ая, ‑ае.
Які з’яўляецца добрым прытулкам; утульны. Пасля ўчарашніх турбот іх «дом» здаваўся такім прытульным, родным, нібы яны тут і нарадзіліся. Маўр. Дарога пайшла з грывы ўніз, бліжэй да Дняпра, і тут вачам адкрылася прытульная і даволі вялікая лагчына. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)