Verbum

абу́ць, абу́ю, абу́еш, абу́е; абу́ты; зак., каго-што.

1. Надзець на ногі сабе ці каму-н. абутак.

А. боты.

2. Забяспечыць каго-н. абуткам.

Трэба на зіму дзяцей а.

◊

Абуць у лапці — абхітрыць, давесці да беднасці.

Гу́лі не аднаго ў лапці абулі (прыказка).

|| незак. абува́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

абме́раць, -аю, -аеш, -ае; -раны; зак., каго-што.

1. Тое, што і памераць (у 1 знач.).

2. Адмераць менш, чым трэба, ашукаць.

А. пакупніка.

|| незак. абме́рваць, -аю, -аеш, -ае і абмяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абме́р, -у, м. і абме́рванне, -я, н.

|| прым. абме́рны, -ая, -ае.

Абмерная вяроўка.

упэ́ўнены, -ая, -ае.

Які цвёрда верыць у што-н., перакананы ў чым-н.; цвёрды, рашучы.

У. ў поспеху.

У. ў сабе (не сумняваецца ў сваіх сілах, магчымасцях). Упэўнена (прысл.) гаварыць.

У. крок.

У. адказ.

◊

Будзь упэўнены — не сумнявайся, не турбуйся (усё будзе так, як трэба).

|| наз. упэ́ўненасць, -і, ж.

парашы́ць, -рашу́, -рэ́шыш, -рэ́шыць; зак., што, на чым і з інф. (разм.).

1. Прыняць якое-н. рашэнне, рашыць.

Парашылі, што трэба ехаць неадкладна.

Ну, на чым вы тут парашылі?

2. Падумаўшы, разважыўшы, прыйсці да якога-н. вываду.

Усё абгледзеўшы, мы парашылі, што нехта ўжо тут быў да нас.

пераспа́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак.

1. што і бездап. Перабыць які-н. час у стане сну; пераначаваць, правесці ноч дзе-н.

П. у суседзяў.

Пераспім, а раніцай — у дарогу.

2. Праспаць больш, чым трэба (разм.).

3. каго. Праспаць даўжэй за каго-н.

П. усіх.

мно́га, прысл.

1. У вялікай колькасці, дастатковай колькасці.

М. гадоў прайшло.

М. ведае.

2. у знач. вык. Больш, чым патрэбна.

Гэтага мне м.

3. (пры выш. ст. і з прыназ. «на»). Значна, у значнай ступені.

М. больш.

На многа раней.

◊

Ні многа ні мала (разм.) — якраз столькі, колькі трэба.

пайсці́, пайду́, по́йдзеш, по́йдзе; пайшо́ў, -шла́, -ло́; пайдзі́; зак.

Пачаць ісці (паводле ўсіх знач. дзеясл. «ісці»).

Хлопчык пайшоў (пачаў хадзіць). Пайшоў прэч! (выбірайся).

◊

Калі на тое пайшло (разм.) — калі ўжо так трэба, калі так неабходна.

Так не пойдзе (разм.) — так, пры такой умове нічога не атрымаецца, не выйдзе.