маслі́навы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да масліны. // Падобны на плод масліны. Язык Пачулія пачаў блытацца, маслінавыя вочы затуманіліся. Самуйлёнак.
2. у знач. наз. маслі́навыя, ‑ых. Сямейства раслін, да якога адносіцца масліна, бэз, ясень і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памідо́р, ‑а, м.
1. Аднагадовая агародная расліна сямейства паслёнавых з чырвонымі або жоўтымі пладамі, прыдатнымі да яды. Пасынкаваць памідоры.
2. Плод гэтай расліны. Быў канец жніўня, і на палях яшчэ цямнелі сланечнікі і чырванелі пераспелыя памідоры. Якімовіч.
[Ад іт. pomi d'oro — залатыя яблыкі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ані́с, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Аднагадовая травяністая эфіраалейная расліна сямейства парасонавых, а таксама яе насенне.
2. ‑у. Старадаўні сорт паволжскай яблыні, на якой растуць сакаўныя, кісла-салодкія яблыкі з анісавым араматам.
3. ‑а. Плод гэтай яблыні.
[Грэч. anison.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Крыла́тка 1 ’верхняе мужчынскае адзенне’ (ТСБМ). Па форме яна нагадвае крылы. Параўн. крыло 1 (гл.).
Крыла́тка 2 ’плод некаторых раслін з тонкім крылом, якое дае магчымасць ляцець у паветры’ (ТСБМ). Гл. крыло 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лясо́ўка ’дзікая яблыня і плод з яе’ (Касп., шкл., Мат. Маг.), ’лясная груша’ (карэліц., Сцяшк. Сл.), як і лясоўка ’лясная мыш’ (карм., Мат. Гом.) утварыліся ў выніку намінацыі выразу з прыметнікам лясо́вы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рамбі́на ’ягада з рабіны’ (Ян.). Частковая дээтымалагізацыя ў выніку пераносу з назвы дрэва на плод гэтага дрэва, дадаткова аформленага эпентэтычным ‑м‑ у корані слова (штучнае “акультурванне” слова шляхам назалізацыі?), параўн. польск. jarzębina ’рабіна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скараспе́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм. Скараспелы плод, а таксама расліна, якая дае такія плады. Яблыня-скараспелка. □ Хоць лета выдалася сухаватае, але бульба расла добра, і ўжо нешта ў канцы ліпеня была гатова скараспелка. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фунто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.
Разм.
1. Сорт летніх, вялікіх груш, якія растуць на Беларусі. — Дзічка, — сказаў Мікалай, задзіраючы галаву на грушу. — Яна лепш.. за фунтоўку або сапяжанку, — сказаў Юрка. Чорны.
2. Плод гэтай грушы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пека́н, ‑а і ‑у, м.
1. ‑а. Дрэва сямейства арэхавых з масляністымі пажыўнымі пладамі і каштоўнай драўнінай; амерыканскі арэх. / ‑у. у знач. зб. Зараснікі пекану.
2. ‑а. Ядомы плод гэтага дрэва ў выглядзе арэха.
3. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цукро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.
1. Летні сорт ігрушы, якая дае дробныя прадаўгаватыя сакаўныя плады. Там, блізка каля плота бабкі Настусі, стаіць уцалелая ад пажару цукроўка. Місько.
2. Плод гэтага дрэва. Цукроўкі былі ўжо амаль спелыя. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)