аддалі́ць, -далю́, -далі́ш, -далі́ць; -далі́м, -даліце́, -даля́ць; -да́лены; зак., каго-што.
1. Зрабіць больш далёкім (у прасторы, часе і пад.).
А. прадмет ад фотаапарата.
А. сустрэчу.
2. Выклікаць адчужанасць, стаць прычынай адчужанасці.
Гэтае здарэнне канчаткова аддаліла іх.
|| незак. аддаля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| звар. аддалі́цца, -лю́ся, -лі́шся, -лі́цца; -лі́мся, -ліце́ся, -ля́цца; незак. аддаля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. аддале́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
імглі́цца, ‑ліцца; незак.
1. Разм. Тое, што і імгліць. Імгліцца дожджык, Зямля разбухла. Панчанка. І дзень і ноч імгліцца дождж. Машара. З раніцы хмурыцца, хмарыцца, падвечар — імгліцца. Барадулін.
2. Засцілацца, ахутвацца імглой. Далеч снежная імгліцца. Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ска́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Агаляцца, адкрывацца (пра зубы).
2. Разм. Смяяцца, ухмыляцца. Быў момант, калі калыхнулася і адплыло крэсла і.. [Галіна Адамаўна] ўбачыла ажно тры Тамары, якія зларадна скаліліся. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бурлі́цца, ‑ліцца; незак.
Тое, што і бурліць. На рэчках на вашых Бурліліся б воды, Каб плавалі з крыкам Гусей карагоды. Русак. У добрых ленінскіх вачах Іскрынкай радасць усплывала; Відаць, што ў сэрцы Ільіча Надзей бурлілася навала. Шушкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пажа́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
Выказаць сваю жальбу, незадаволенасць; паскардзіцца на што‑н. Горка стане бедачыне, Не прыхіліцца нідзе, Тады толькі жаль астыне, Як пажаліцца дудзе. Колас. Глушачыха, збіраючы лыжкі, пажалілася старому: — Нацягалася я за канём!.. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссуту́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
Сагнуць спіну; згорбіцца. Сядзець на полцы можна было толькі прыгнуўшы галаву і ссутуліўшыся. Ставер. // Стаць згорбленым, сутулым. [Галі] здалося, што яна схуднела за гэты час — неяк уваліліся вочы, змізарнеў твар, ссутулілася постаць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́дзеліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.
1. Выйшаўшы з саставу чаго-н., адасобіцца, стаць самастойным.
Старэйшы сын выдзеліўся з сям’і.
2. Вылучыцца якім-н. чынам сярод іншых.
В. смеласцю.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выйсці з арганізма.
Выдзелілася макрота.
|| незак. выдзяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. выдзяле́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.)
|| прым. выдзяля́льны, -ая, -ае (паводле 3 знач.).
В. працэс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
задаво́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак., чым.
Палічыць што‑н. для сябе прыдатным, адпаведныя, дастатковым; адчуць задавальненне ад чаго‑н. Не задаволіліся карнікі адным наездам, дні праз два наведаліся яшчэ раз. Лобан. Спазнаўшы вялікае, ці маглі мы задаволіцца малым? Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; заг. жалься; незак.
1. Выказваць жальбу, нездаволенасць; бедаваць. — Вот едзем, дык едзем! — жаліўся ціха ў цемені стары барадаты селянін. Нікановіч.
2. Наракаць, скардзіцца на каго‑н.; падаваць скаргу. — Скажы сыну, што не дарую яму, жаліцца пайду. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суту́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; незак.
Злёгку згінаць спіну; горбіцца. Багдановіч, як і Чэхаў, таксама быў, бадай, вышэй чым сярэдняга росту, злёгку сутуліўся, канфузліва пакашліваў. «Полымя». // Станавіцца згорбленым. Шырокія плечы сутуліліся і нельга было зразумець — ад старасці яны ці ад працы. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)