◎ Пустабя́ка ’пусты чалавек, што робіць пустое і гаворыць пустое’ (Варл.), пустабека ’пусты чалавек’ (лаг., Стан.), укр. пустобʼяка ’пусты, разбэшчаны чалавек’, рус. пустобяка ’той, хто гаворыць пустое’. Да пусты ў значэнні ’несур’ёзны, легкадумны’ і бяка ’дрэнь’ або вякаць (бекаць) ’плявузгаць, балбатаць’. Інакш ЕСУМ (4, 639–640): з рус. вякаць ’плясці, плявузгаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Негадзя́й ’нягоднік, паганец’ (Ян.), негодзя́й ’няздольны да працы, ні да чаго не варты чалавек; гультай, нягоднік’, негодзя́йка ’няздатная да працы, няўмелая жанчына’ (ТС), неґаджа́й (ніґаджай) ’неахайны чалавек’ (Сцяц.), укр. негодя́й ’няварты, няздольны да дзеяння чалавек’, рус. негодя́й ’няздольны для справы чалавек; гультай’. Аддзеяслоўны назоўнік, параўн. не гадзіцца (негодзицьца, Нас.) ’быць непрыгодным’, негадзі́вы ’непрыгодны’ (Некр.), негадзя́вы, негадзя́шчы ’паганы; непрыдатны’ (Сл. ПЗБ), ’няздатны; непрывабны, непрыгодны; нядобры, паганы’ (Ян.), ’няздольны да працы, слабы’ (ТС), не́гадзь ’няздольны чалавек’ (Растарг.). Суфіксацыя, як у валача́й ’валацуга’ і пад. (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 23, а таксама Львоў, РР, 1969, 4, 100–101). Гл. нягоднік.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

небезоби́дный

1. (достаточно обидный) небяскры́ўдны; (оскорбительный) абра́злівы;

небезоби́дное выраже́ние небяскры́ўдны (даво́лі абра́злівы) вы́раз;

небезоби́дный челове́к чалаве́к, які́ (што) мо́жа пакры́ўдзіць (абра́зіць);

2. см. небезвре́дный.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

просвещённый асве́чаны; (образованный) адукава́ны; (культурный) культу́рны;

просвещённый челове́к адукава́ны (культу́рны) чалаве́к;

просвещённое мне́ние дасве́дчаная ду́мка;

просвещённый абсолюти́зм ист. асве́тны абсалюты́зм;

просвещённый ум асве́чаны ро́зум;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прямолине́йный

1. прамаліне́йны;

прямолине́йное направле́ние прамаліне́йны напра́мак;

2. перен. прамаліне́йны; (искренний) шчы́ры; (открытый) адкры́ты;

прямолине́йный челове́к прамаліне́йны (адкры́ты) чалаве́к;

прямолине́йный отве́т прамаліне́йны (шчы́ры) адка́з.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спосо́бность в разн. знач. здо́льнасць, -ці ж.;

челове́к с больши́ми спосо́бностями чалаве́к з вялі́кімі здо́льнасцямі;

покупа́тельная спосо́бность эк. пакупна́я здо́льнасць;

платёжная спосо́бность плаце́жная здо́льнасць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

здра́длівы, -ая, -ае.

1. Які можа здрадзіць, прадажны.

З. чалавек.

2. Які заключае ў сабе здраду, з’яўляецца здрадай.

З. ўчынак.

3. перан. Падманлівы, каварны, які ўтойвае ў сабе што-н. непрыемнае.

Здрадлівая ўсмешка.

З. лёд.

|| наз. здра́длівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́думка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.

1. Хлусня, тое, што выдумана.

Не трэба слухаць, усё гэта выдумкі.

2. Тое, што прыдумана, вынайдзена; вымысел, фантазія.

Нас здзіўляюць яго выдумкі і прапановы.

3. Здольнасць выдумляць.

Чалавек з выдумкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ва́рвар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У старажытных грэкаў і рымлян: пагардлівая назва чужаземца.

2. Некультурны, грубы, жорсткі чалавек.

Фашысцкія варвары.

|| ж. ва́рварка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (да 2 знач.; разм.).

|| прым. ва́рварскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бадзя́га², -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -дзя́зе, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -дзя́г.

Бяздомны без пэўнага занятку чалавек.

Хадзіць бадзягам па свеце.

|| прым. бадзя́жніцкі, -ая, -ае і бадзя́жны, -ая, -ае.

Бадзяжніцкае жыццё.

Бадзяжны люд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)