папераганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
Перагнаць усіх, многіх або ўсё, многае. Папераганяць коней на другую пашу. Папераганяць лодкі на другі бок ракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́рысты, ‑ая, ‑ае.
З вялікай колькасцю яроў, перасечаны ярамі (пра мясцовасць). Недалёка ад ракі, сярод лясоў, на пясчаных узгорках уздоўж ярыстай даліны — горад. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бало́нь, ‑і, ж.
Разм. Нізкі заліўны луг каля ракі. Разлілася рака. Яна выйшла з берагоў і заліла балонь на левым беразе аж да лесу. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закрыўле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. закрыўляць — закрываць і стан паводле знач. дзеясл. закрыўляцца — закрывіцца.
2. Выгіб, скрыўленая частка чаго‑н. Закрыўленне ракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вярхо́ўе, ‑я, н.
Верхняе цячэнне ракі і мясцовасць, якая прылягае да яе. Найбольш значныя лясныя масівы, з перавагай сасны, захаваліся ў вярхоўях Бярэзіны. Прырода Беларусі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вясе́льнік, ‑а, м.
Разм. Удзельнік вяселля (у 1, 2 знач.). Другі ўжо дзень шумела цыганскае вяселле. І гэта мужчыны-вясельнікі проста ехалі да ракі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́йнскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да Рэйна (назва ракі ў Германіі). Рэйнскі ландшафт.
2. у знач. наз. рэ́йнскае, ‑ага, н. Рэйнскае віно, рэйнвейн.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тума́нны, -ая, -ае.
1. гл. туман.
2. Ахутаны, засланы туманам.
Т. бераг ракі.
Туманная раніца.
3. Расплыўчаты, няясны; бачны як цераз туман.
Вырысоўваліся туманныя сілуэты будынкаў.
4. перан. Які мае няясны сэнс; незразумелы.
Туманныя разважанні.
5. перан. Невыразны, цьмяны.
Туманныя вочы.
Т. позірк.
|| наз. тума́ннасць, -і, ж. (да 3—5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Дуна́й агульная назва вялікай ракі ў беларусаў’ (Яшкін), рус. дыял. дуна́й ’ручаёк з-пад зямлі’, укр. дуна́й ’разліў вады’, польск. дыял. dunaj ’далёкая незнаёмая рака, мора’. Ад уласнай назвы ракі Дунай; гл. Фасмер, 1, 553 (да тлумачэння ўласнай назвы Дунай гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 156–157). Параўн. яшчэ Брукнер, 103.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плы́тна ’павольна (пра плынь ракі)’ (маст., Сцяшк. МГ). Да плыткі (гл.). Суф. ‑на, як у павольна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)