нажы́цца, -жыву́ся, -жыве́шся, -жыве́цца; -жывёмся, -жывяце́ся, -жыву́цца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць набытым у выніку практыкі.
Вопыт з гадамі нажывецца.
2. на чым. Атрымаць прыбытак, абагаціцца.
Н. на чужым горы.
Н. на махінацыях.
3. Пражыць доўгі час, многа пажыць (разм.).
Нажыўся за свой век, усяго пабачыў.
|| незак. нажыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ста́лы, -ая, -ае.
1. Які стаў дарослым, дасягнуў поўнага развіцця.
Сталыя мужчыны.
2. Здольны дзейнічаць самастойна, без дапамогі; сур’ёзны.
Арганізатар малады, але с.
3. Вопытны, які дасягнуў майстэрства ў чым-н., які вылучаецца грунтоўнасцю.
С. празаік.
4. Нязменны, разлічаны на доўгі час.
Сталае месца для жылля.
Атрымаць сталае месца работы.
5. Добра, грунтоўна абдуманы.
Сталае рашэнне.
С. вывад.
|| наз. ста́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Е́рша ’нерат без унутранай гарлавой адтуліны, нібы доўгі конус’ (Дэмб.), ершоўка ’такі ж нерат меншага памеру для лоўлі яршоў’ (Дэмб.). Рус. ёрша, ершовка ’тс’. Кантамінацыя верша (гл.) і ёрш (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бу́ферны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да буфера. Бразнулі лёгенечка буферныя талеркі вагонаў, прабег па саставу доўгі скрыгатлівы гук. Васілёнак. // перан. Прамежкавы, які знаходзіцца паміж варожымі бакамі; які адыгрывае ролю буфера. Буферная краіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агі́длівы, ‑ая, ‑ае.
Які выказвае агіду, поўны агіды да каго‑, чаго‑н. Лясніцкі.. уздрыгнуў ад раптоўнага прыліву гневу і агідлівай пагарды да гэтага чалавека [Гаруна], якому вельмі доўгі час яны [партызаны] без сумнення верылі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кана́ва, ‑ы, ж.
Доўгі неглыбокі і нешырокі роў, звычайна для сцёку вады. Асушальная канава. □ Паходня засвяціў ліхтарыкам, шукаючы кладку цераз прыдарожную канаву. Хадкевіч. Абкапалі [хлопцы] палаткі канавамі, каб пад іх не падцякала вада. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакга́уз, ‑а, м.
Склад для захоўвання грузаў пры чыгуначных станцыях, партах і пад. За металічнай станцыйнай агароджай справа віднеліся ў зеляніне садоў белыя маланкі, а злева ўсё засланяў доўгі чыгуначны пакгауз. С. Александровіч.
[Ням. Packhaus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ве́рацень ’гоні’ (Жд., 2, Яшк.), вераце́нь ’загон’ (Сцяшк. МГ). Параўн. вератні́к ’частка поля’ (Касп.); ’доўгі загон’ (Яшк., Сцяшк. МГ). Таго ж паходжання, што і вераце́я (г. зн. звязана з *vьrtěti: *vertьnь).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вастрано́сы, ‑ая, ‑ае.
1. З вострым, тонкім носам (пра жывыя істоты).
2. Які мае доўгі, вузкі нос, насок. Вастраносыя бацінкі. □ Носіць вадзяная пустыня на ўлоннях сваіх быстрыя вастраносыя чаўны і лёгкія чайкі-душагубкі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ло́нжа, ‑ы, ж.
1. Доўгі повад, які ўжываецца ў манежы пры выездцы коней; корда.
2. Спец. Вяроўка, якая прымацоўваецца да пояса гімнаста, акрабата пры выкананні асабліва складаных і небяспечных нумароў для засцярогі ад падзення.
[Фр. longe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)