паўтарато́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Грузавая аўтамашына грузападымальнасцю ў паўтары тоны. [Гарошка:] — Летась паўтаратонку купілі, сёлета дзве жняяркі набылі, конную малатарню прыдбалі... Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацые́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Хворы ў адносінах да ўрача, у якога ён лечыцца. — Дзве гадзіны нічога не ешце, — сказала .. [Галіна Адамаўна] пацыенту, які паласкаў рот содавым растворам. Шамякін.
[Ад лац. patiens, patientis — які пакутуе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Накане́чнікі ’дзве дошкі, якія прымацоўваюцца па краях страхі і сходзяцца ўверсе, утвараючы канёк’ (расон., Шатал.). Як відаць з тлумачэння, да канёк ’вільчык’, аднак фанетычная форма сведчыць аб магчымым збліжэнні з канец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раздо́р ’драўляныя вілы’ (барыс., Сл. ПЗБ), рус. дыял. раздо́р ’расшчэпленае дрэва’, ’заезд пры аранні’, ’стан, калі дзве ліны (у бурлакоў) шырока разыходзяцца ў розныя бакі’. Ад раз- і драіць, дзерці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адпра́віцца сов., в разн. знач. отпра́виться;
а. ў падаро́жжа — отпра́виться в путеше́ствие;
цягні́к ~віўся ў дзве гадзі́ны — по́езд отпра́вился в два часа́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абме́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да абмяшаць. Дзве Таклюсіны памочніцы раскладалі корм свінням, абмешвалі — каму чыстаю ячнаю, аўсянаю або грэцкаю мукою, каму промешкаю, а каму і мякінаю. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кругаві́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Уст. Тое, што і гарызонт. Рэйкі, нядаўна пракладзеныя, працягнуліся, як дзве струны на магутнай скрыпцы — пабеглі яны за сіні і далёкі кругавід. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падасно́ва, ‑ы, ж.
1. Спец. Ніжняя аснова ў тканінах, якія маюць дзве асновы.
2. перан. Сапраўдная прычына чаго‑н.; тое, на чым заснавана што‑н. Сацыяльная падаснова з’явы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парка́ніна, ‑ы, ж.
Разм. Адна штыкеціна з паркана. Тут быў Базыль, Антось Тацянін, Карусь Дзівак (ён між парканін Схаваў трайню, рагач, дзве восі, Тайком узяўшы ад Антося). Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўвы́спа, ‑ы, ж.
Невялікі паўвостраў, часцей пясчаны. Дзедава вёска, Падвалока, стаіць на паўднёвым схіле нешырокай паўвыспы, якая, урэзваючыся ў возера доўгай касою, падзяляе яго на дзве затокі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)