Verbum

заўсёдашні, ‑яя, ‑яе.

Які бывае заўсёды; пастаянны, звычайны. У цэху быў заўсёдашні рытм працы. Сабаленка. Бацька і маці звычайна спакойна выслухоўвалі дзеда — яго заўсёдашняя пахвальба была ім у прывычку. Лынькоў.

во́бмельгам, прысл.

Абл. Імгненна. Бацька і дзед не дазвалялі мне быць каля маці. Аднак, калі іх не было ў хаце, я хуценька скідаў світку і вобмельгам кідаўся на печ. Сабаленка.

хе, выкл.

Разм. Ужываецца для перадачы кароткага жартаўлівага, часам іранічнага смяшку. — Хе, — пасміхаецца бацька. — Большая марока — сад вырасціць, сілу яму даць. Ракітны. [Мяснікоў:] — А дзетак не прыбавілася? [Касач:] — Хе! Чаму не! Гурскі.

сват, ‑а, М сваце, м.

1. Асоба, якая сватае жаніху нявесту ці нявесце жаніха. Ехаць у сваты. □ — Добры сват раней, чым пасватаць дзяўчыну хлопцу, уведае, што за яна, які характар мае, у людзей распытае. Пальчэўскі.

2. Бацька мужа ў адносінах да жончыных ці бацька жонкі ў адносінах да мужавых бацькоў. [Ляснік:] — Ведаеш, Лявон, падабаецца мне твой Грышка, ці не будзем мы сватамі?.. Чарот.

•••

Ні брат ні сват гл. брат.

Ні свата ні брата гл. брат.

хро́сны, ‑ая, ‑ае.

Уст.

1. Які мае адносіны да абраду хрышчэння. Хросныя бацькі; хросны бацька, хросная маці (мужчына і жанчына, якія ўдзельнічаюць у абрадзе хрышчэння дзіцяці). Хросны сын, хросная дачка (у адносінах да хросных бацькоў). Хросны брат, хросная сястра (якія маюць адных і тых жа хросных бацькоў).

2. у знач. наз. хро́сны, ‑ага, м.; хро́сная, ‑ай, ж. Хросны бацька, хросная маці. Марыя Антонаўка доўга захоўвала першы падарунак свайго хроснага — залаты крыжык з ланцужком. «Маладосць».

паспяша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Тое, што і паспяшацца. Палявою сцежкай, між жытоў, уподбег паспяшала да рэчкі дзяўчына. Краўчанка. Зноў дзіва: міма Алеся паспяшае да сходаў бацька. Весела падміргнуў сыну. Караткевіч.

пашчаслі́віць, ‑віць; безас. зак., каму і без дап.

Пра спрыяльны збег акалічнасцей для каго‑н. — Табе, сынок, пашчаслівіла, — сказаў мне бацька, — будзеш у сапраўднага настаўніка вучыцца, а не ў самавучак. Пальчэўскі.

бахма́ты, ‑ая, ‑ае.

Пышны; разложысты. Тут, пад страхою, быў сенавал і бацька штовосень сюды прывозіў з лугу бахматыя вазы зялёнага, духмянага мурагу. Сачанка. У зацішку паляк лясных Зацвітае бахматы верас. Бураўкін.

белабіле́тнік, ‑а. м.

Разм. Той, хто мае белы білет; вызвалены ад вайсковай службы. Бацька быў белабілетнік, не прыгодны да воінскай павіннасць па стану здароўя, таму яго вызвалілі ад салдацкай службы. Астрэйка.

задзе́ць, ‑дзену, ‑дзенеш, ‑дзене; заг. задзень; зак., каго-што.

Разм. Палажыць, засунуць куды‑н. так, што цяжка знайсці; дзець, падзець. А бацька сек, пытаў скрозь гнеў: — Куды «начаткі», гад, задзеў? Колас.