ззя́нне, -я, н.
1. гл. ззяць.
2. Яркае святло, якое выпраменьваецца або адлюстроўваецца чым-н.
Сонечнае з.
У ззянні славы (перан.).
○
Паўночнае ззянне — свячэнне высокіх слаёў атмасферы, якое назіраецца за палярным кругам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
з’ядзе́нне, -я, н.
У выразе: аддаць на з’ядзенне каго (што) каму (неадабр.) —
1) каб хто-н. з’еў.
Аддаць каго-н. на з. ваўкам;
2) перан. пад поўную ўладу, на расправу каму-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кабалі́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Сярэдневяковая містычная плынь у іўдаізме, якая прымяняла магічныя рытуалы і варажбу.
2. перан. Штосьці незразумелае, заблытанае, поўнае загадкавай сілы (кніжн., іран.).
|| прым. кабалісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
казуі́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (кніжн.).
1. Падвядзенне прыватных выпадкаў пад агульную догму як прыём сярэдневяковай схаластыкі і багаслоўя.
2. перан. Уменне адстойваць заблытаныя або фальшывыя палажэнні.
|| прым. казуісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кала́пс, -у, м.
1. Раптоўнае зніжэнне сардэчнай дзейнасці, якое суправаджаецца слабасцю, часам стратай прытомнасці і пагражае смерцю (спец.).
2. перан. Крах, разбурэнне якой-н. структуры ў выніку поўнага крызісу сістэмы.
Эканамічны к.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́блытацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.
1. Вызваліцца з чаго-н., што аблытвае ногі, рукі.
В. з дроту.
2. перан. Выйсці з цяжкага, складанага становішча (разм.).
В. з даўгоў.
В. з непрыемнай гісторыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́краіць, -краю, -краіш, -краіць; -краены; зак., што.
1. гл. кроіць.
2. перан. Удзяліць, з цяжкасцю выдзеліць для чаго-н.
В. вольную часіну.
В. сродкі на пакупку лесу.
|| незак. выкро́йваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бля́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні; незак.
1. Траціць яркасць, свежасць афарбоўкі; рабіцца невыразным.
Блякнуць краскі лета.
Блякнуць вочы.
2. перан. Траціць яркасць, сілу ўздзеяння.
Блякнуць успаміны.
|| зак. пабля́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бру́дны, -ая, -ае.
1. Нячысты, з брудам на паверхні, засмечаны.
Брудныя рукі.
2. Пра колер: невыразны, няяркі, нячысты.
Б. колер.
3. перан. Пазбаўлены маральнай чысціні, агідны.
Брудная душа.
|| наз. бру́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бурлі́ць, -лю́, -лі́ш, -лі́ць; незак.
1. Бурна цячы, пералівацца, клекатаць.
Мора бурліць.
2. перан. Праяўляцца з вялікай сілай (пра падзеі, пачуцці і пад.); шумець.
Кроў бурліць, на месцы не сядзіцца.
Злосць бурліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)