Verbum

кабала́, -ы́, ж.

1. У старажытнай і сярэдневяковай Русі: даўгавое абавязацельства, якое ставіла пазычальніка ў асабістую маёмасную залежнасць ад пазыкадаўцы, а таксама сама гэта залежнасць (гіст.).

2. перан. Поўная залежнасць ад каго-н.; прыгнёт.

Трымаць у кабале.

|| прым. каба́льны, -ая, -ае.

Кабальная залежнасць.

кавале́р¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Мужчына, які танцуе з дамай, суправаджае яе на гулянні, а таксама які заляцаецца да дзяўчыны; паклоннік.

Яна чакае свайго кавалера.

2. Малады чалавек, халасты мужчына (разм.).

Сын бярэцца ўжо пад кавалера.

|| прым. кавале́рскі, -ая, -ае.

казема́т, -а, М -ма́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Абарончае збудаванне для ўкрыцця ад бомб і снарадаў праціўніка, захоўвання боепрыпасаў і пад., а таксама браніраванае памяшканне на караблях (спец.).

2. Адзіночная камера ў крэпасці, турме для трымання зняволеных.

|| прым. казема́тны, -ая, -ае.

бутафо́рыя, -і, ж.

1. Прадметы абстаноўкі ў спектаклі, а таксама штучныя прадметы замест сапраўдных на вітрынах магазінаў і інш.

2. перан. Падман, бачнасць, фальш, разлічаныя на знешні эфект.

Усё гэта б.

|| прым. бутафо́рскі, -ая, -ае і бутафо́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

вужа́ка, -і, ДМ -жа́цы, мн. -і, -жа́к, ж.

1. Агульная назва паўзуноў з доўгім гнуткім целам без ног; змяя (разм.).

Віцца вужакай (таксама перан.: падлізвацца, падлашчвацца, дабіваючыся чаго-н.).

2. перан. Пра ліхога, каварнага чалавека.

|| прым. вужа́чы, -ая, -ае.

Вужачая скура.

бабёр, -бра́, мн. -бры́, -бро́ў, м.

1. Жывёліна атрада грызуноў, якая звычайна жыве ў лесе каля рэк і вадаёмаў.

2. Футра гэтай жывёліны, а таксама адзенне з такога футра.

Хадзіць у бабрах.

|| прым. бабро́вы, -ая, -ае.

Бабровая хатка.

Б. запаведнік.

Бабровая шапка.

без... (а таксама без’..., бес..., бяз..., бяз’..., бяс...), прыстаўка.

Служыць для ўтварэння:

1) прыметнікаў ад назоўнікаў са знач.: пазбаўлены чаго-н., які не мае чаго-н., напр.: беззямельны, безадходны, безазёрны;

2) назоўнікаў, якія азначаюць адсутнасць або недахоп чаго-н., напр.: беззямелле, бездарожжа, безадказнасць.

азо́н, -у, м.

Газ з рэзкім пахам, злучэнне трох атамаў кіслароду, ужыв. для ачышчэння паветра, вады, а таксама ў тэхніцы.

|| прым. азо́навы, -ая, -ае.

○

Азонавая дзірка (спец.) — анамальная з’ява — змяншэнне натуральнай для дадзенай шыраты і пары года колькасці азону ў азонавым слоі атмасферы.

алімпі́йскі, -ая, -ае; гл. алімп, алімпіяда.

○

Алімпійскія гульні — усенародныя гульні ў Старажытнай Грэцыі ў гонар бога Зеўса, якія наладжваліся адзін раз у 4 гады паблізу Алімпіі, а таксама сучасныя міжнародныя спаборніцтвы па ўсіх асноўных відах спорту.

◊

Алімпійскі спакой — велічны, непарушны, поўны спакой.

абанеме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Дакумент, які дае права на карыстанне чым-н. пэўны час, а таксама само такое права.

А. на цыкл лекцый.

А. у тэатр.

2. Аддзел бібліятэкі, дзе кнігі выдаюцца на дом.

|| прым. абанеме́нтны, -ая, -ае.