Драўля́ны, драўня́ны драўляны’ (БРС, Нас., Сл. паўн.-зах.). Беларускае ўтварэнне ад запазычанага з польск. мовы слова дрэ́ва (гл.; параўн. у Трубачова, Эт. сл., 4, 212).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупе́ха — зняважлівае слова на кабету з тоўстымі вуснамі (КЭС, лаг.). Адпрыметнікавае ўтварэнне (< лупаты) з суфіксам ‑ех‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 100). Да лу́па 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лічба́н ’старажытная бронзавая манета; якая ўжываецца цяпер у прывесках на каралях’ (Нас.). Да лічма́н 1 (гл.). Назіраецца другаснае збліжэнне да слова лі́чба (Слаўскі, 4, 243).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мума́к ’нарост на дубовых пнях’, мума́шка ’грыб, што расце на дрэве — з яго робяць трут’ (Бяльк.). Відаць, балтызм. Параўн. літ. maũmas ’соплі’, ’вош’ (дзіцячае слова).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пагрэ́чыць ’пашанцаваць’ (ТС). Няясна. Ізаляванае слова. Магчыма, гэта лакальнае ўтварэнне на аснове польск. grzeczny ’ветлівы, выхаваны’ з развіццём семантыкі кораня ад ’ветлівы’ да ’добразычлівы’, ’спрыяльны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Па́каліска ’перакладзіна’ (Сл. ПЗБ, брасл.). Аўтары слоўніка (3, 337) параўноўваюць з літ. pagalis ’шост, кол’, але, відаць, гэтае слова роднаснае пакалак (гл.) з інш. суф.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пана́ма ’летні шыракаполы капялюш’ (ТСБМ). Праз рус. пана́ма або польск. panama ’тс’ з зах.-еўрап. моў. Крыніца слова — назва лацінаамерыканскай краіны Панама (Голуб-Ліер, 335).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Страйхо́ды ‘басаножкі’ (Сл. рэг. лекс.), срайхо́ды ‘старыя боты з адрэзанымі халявамі’ (мядз., Шатал.). Няясна. Відаць, складанае слова, другая частка — да хадзіць, ход, параўн. скараходы, хадакі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухабздзей ’хударлявы чалавек’ (віц., Мат.). Складанае слова, дзе суха (гл. сухі) з’яўляецца азначэннем да незафіксаванага *бздзей (ад бздзець ’псаваць паветра’), гл. Карскі 2-3, 100.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцю́дзень ’квашаніна, халадзец’ (Нас., Бяльк., Шн., Рам. 8–9, Малч., Мат. Гом., Сл. ПЗБ). Гл. студзень 4 ’тс’ з другасным памякчэннем т, параўн. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)