пунсо́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць пунсовага; ярка-чырвоны колер. Вышэй ад лесу пунсовасць слабела, паступова пераходзіла ў ружовасць, якая ахоплівала паўнеба. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Муровасты, муровастый ’чорна-карычневы, чорна-чырвоны (аб адзенні, поўсці жывёл)’ (Клім.). Да мурава́ты (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чырвані́ць, ‑ваню, ‑воніш, ‑воніць; незак., каго-што.

1. Рабіць чырвоным, барвовым, надаваць чырвоны, барвовы колер каму‑, чаму‑н. Дзесь за клёнам Месяц чырваніў усход. Колас.

2. Фарбаваць у чырвоны колер. Мне ж адно спакою не дае — Дзе, якой зарою чырваніла Яна [каханая] вусны тонкія свае. Броўка.

3. Разм. Пэцкаць у што‑н. чырвонае. Чырваніць рукі фарбай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нікелі́н, ‑у, м.

1. Адна з нікелевых руд; чырвоны нікелевы калчадан.

2. Сплаў медзі і нікелю з дамешкамі жалеза, марганцу і цынку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пэнсо́вы (пэнсовый) ’тлуста-чырвоны’ (Бяльк.). Запазычана праз польск. ponsowy, pąsowy ’ярка-чырвоны’ з франц. ропсеай ’палявы мак, колер яго кветак’, ст.-франц. ропсеі ’палявы мак’ — няяснага паходжання (звязваюць з франц. ропсеай, ропсеі ’масток’, лац. ponticelluSy pons ’мост’, Банькоўскі, 2, 521; параўн. фальклорныя Устойлівыя выразы калінавы мост і чырвоная каліна). Гл. пунсовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

во́дблеск, ‑у, м.

Тое, што і водбліск. Ірдзее сцяг чырвоны Як водблескі зарніц. Колас. Месяц свяціўся зялёным водблескам у застылых мёртвых вачах. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разгубля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

Тое, што і разгубіць. Мы ж прайшлі гэта пекла, Хоць і шмат разгублялі, Непахісна пранеслі Чырвоны штандар. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хурма́, ‑ы, ж.

1. Субтрапічнае і трапічнае пладовае дрэва ці куст сямейства эбенавых.

2. Аранжава-чырвоны салодкі, даўкага смаку плод гэтага дрэва, куста.

[Перс. hurmā — фінік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

юнгшту́рм, ‑а, м.

Арганізацыя рэвалюцыйнай нямецкай моладзі, створаная ў 1924 г. для барацьбы з фашызмам (з 1926 г. стала называцца «Чырвоны фронт моладзі»).

[Ням. Jungsturm.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Руберо́йд ’матэрыял для пакрыцця даху або для ізаляцыі’ (ТСБМ). З лац. ruber ’чырвоны’ і грэч. έιδος ’выгляд’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)