імпанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; незак., каму-чаму.
Адпавядаць чыім‑н. патрабаванням, густам, настроям; выклікаць павагу, давер’е; падабацца. Старшыні ж імпанавала агульная ўвага прысутных, і ён не саромеўся прыняць адпаведныя свайму чыну тон, позу і настрой. Гартны.
[Ад лац. imponere — укладваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лакані́зм, ‑у, м.
Гранічная і дакладная сцісласць (выказвання, выражэння). Лаканізм апісання. □ Лаканізм уступу, яго дзелавы тон падкрэслівае пашыранасць апісанага факта. У. Калеснік. Лепшым байкам.. [Крапівы] уласцівы выразнасць ідзі, стройнасць кампазіцыйнага рашэння, лаканізм формы. Гіст. бел. сав. літ.
[Грэч. lakonismos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патэ́тыка, ‑і, ДМ ‑тэтыцы, ж.
Патэтычны, усхваляваны тон. Народнасць адчування жыцця — вось вызначальная стыхія стылю «Новай зямлі» [Я. Коласа], дзе пачуцці, эмоцыі падаюцца ў складанай гаме, дзе смех суседнічае са смуткам, патэтыка з афарбаванымі элегічнасцю радкамі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэнісі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Ігрок у тэніс. — Калі думкі тэнісіста лунаюць па-за кортам, яму цяжка разлічваць на поспех, — у тон яму адказвала Валя, чакаючы, што Павел зразумее намёк і раскажа пра свае турботы. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зба́віць I сов., в разн. знач. сба́вить (уба́вить);
з. цану́ — сба́вить (уба́вить) це́ну;
з. у вазе́ — сба́вить в ве́се;
◊ з. тон — сба́вить тон;
з. газ — сба́вить газ
зба́віць II сов., разг. изба́вить, освободи́ть, спасти́;
з. ад сме́рці — изба́вить (спасти́) от сме́рти;
з. ад ця́жкіх абавя́зкаў — изба́вить (освободи́ть) от тяжёлых обя́занностей
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зба́віць¹, зба́ўлю, зба́віш, зба́віць; зба́ўлены; зак., што і чаго.
1. Адняць частку чаго-н. з мэтай змяншэння (цаны, колькасці і пад.); некалькі зменшыць, убавіць.
З. дзесяць рублёў з агульнай сумы.
З. крок (пайсці цішэй).
2. Пахудзець.
З. у вазе.
3. Зменшыць сілу чаго-н.
З. тон.
З. газ.
|| незак. збаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. збаўле́нне, -я, н. і зба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сентыме́нты, ‑аў; адз. няма.
Тое, што і сантыменты. [Краска] хітра абышоў пытанне, стаў выкручвацца і ўрэшце, перайшоўшы на павучальны тон, сказаў, што з ёю, гэта значыць, Галяй Абушэнка, трэба дзейнічаць смялей, яна не любіць сентыментаў, уздыханняў і г. д. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незласлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які не выяўляе злосці; дабрадушны. Незласлівы чалавек. □ Характару Максім быў незласлівага, меў схільнасць да гумару лёгкага, з усмешкай. Бачыла. // Які выражае незласлівасць, уласцівы дабрадушнаму чалавеку. Незласлівы тон. □ Для першых гумарэсак К. Крапівы характэрны незласлівыя, жартоўныя інтанацыі. Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палемі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да палемікі. // Уласцівы, характэрны для палемікі. Палемічны тон. □ Патрыятызм паэта набіраў палемічнага задзёру, перарастаў у страсць, у свядомую ідэю ўсяго жыцця паэта, усёй яго творчасці. Лойка.
2. Які заключае ў сабе палеміку. Палемічная літаратура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саманадзе́йны, ‑ая, ‑ае.
Празмерна ўпэўнены ў самім сабе, у сваіх сілах і здольнасцях. [Горкі:] — Я не такі саманадзейны, каб думаць, што ўсё, што мною было сказана, вы слухалі з задавальненнем. «Маладосць». // Які адлюстроўвае празмерную ўпэўненасць у сабе, сведчыць пра яе. Саманадзейны тон.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)