драбні́ца, ‑ы, ж.
Падрабязнасць, дэталь, дробязь (у 3 знач.). Хоць ведаў карту да драбніц, Шутаў выняў яе, пачаў углядацца ў жоўтыя звілістыя лініі вышынь, у павуціны дарог. Мележ. Апанасу ўспомнілася ва ўсіх драбніцах яго жыццё. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрыўле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. скрыўляць — скрывіць і стан паводле знач. дзеясл. скрыўляцца — скрывіцца.
2. Скрыўленае месца; згіб, крывізна. Ліквідаваць скрыўленне.
3. перан. Ухіленне. адступленне ад правільнага курсу, парушэнне нормы. Скрыўленне лініі партыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
счыні́ць, счыню, счыніш, счыніць; зак., што.
1. Зачыніць (пра створкавыя прадметы). Счыніць вароты.
2. Спец. Сумясціць два прадметы, стаўшы такім чынам, каб яны аказаліся на адной лініі з вокам назіральніка і ўтварылі створ (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
устро́йства, ‑а, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. устройваць — устроіць і устройвацца — устроіцца.
2. Канструкцыя чаго‑н. Транспартнае ўстройства на лініі, якую адладжвала Галя, працавала кепска. Арабей.
3. Прыбор, механізм, прыстасаванне. Лічыльна-рашаючае ўстройства. Рэгулюючае ўстройства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.
1. чым. Хістаць, паварочваць з боку ў бок.
В. хвастом.
2. Рухацца па звілістай лініі або рабіць крутыя павароты.
Дарога віляла паміж скал.
3. перан. Вагацца ў разважаннях, ухіляцца ад прамога адказу (разм.).
Трэба гаварыць праўду, а не в.
|| аднакр. вільну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).
|| наз. віля́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раўня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. Станавіцца ў строй па прамой лініі.
Р. ў страі.
2. на каго-што і па кім-чым. Імкнуцца быць падобным да каго-, чаго-н.
Р. на лепшых вучняў.
3. з кім-чым. Параўноўваючы сябе з кім-н., прызнаваць роўным.
З ім ніхто не можа р.
|| наз. раўне́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ро́ўна.
1. у знач. вык. Пра адсутнасць няроўнасцей, упадзін, узгоркаў.
Р., як на стале.
Зімой у полі р. і бела.
2. ро́ўна з, прыназ. з Т. На адной лініі (вышыні, глыбіні і пад.) з кім-, чым-н., на адным узроўні з кім-, чым-н.
Нагрузіць мяхоў на калёсы роўна з канём.
3. часц. Дакладна, якраз.
Р. поўдзень.
Р. праз паўгадзіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тыл, -у, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Задняя частка, старана чаго-н.; частка, старана, процілеглая пярэдняй.
Зайсці з тылу.
2. Тэрыторыя, размешчаная ззаду лініі фронту.
Ударыць у т. праціўніку.
3. звычайна мн. Сукупнасць часцей, падраздзяленняў і ўстаноў, якія ствараюцца для матэрыяльнага, тэхнічнага і медыцынскага забеспячэння войск.
4. перан. У час вайны: уся краіна ў процілегласць фронту.
Працаўнікі тылу.
|| прым. тылавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уме́раны, -ая, -ае.
1. Сярэдні паміж крайнасцямі — не вялікі і не малы, не гарачы і не халодны і пад.
Умераная скорасць.
Умераная вільготнасць.
Умераныя патрабаванні.
2. Пра клімат: сярэдні паміж гарачым і халодным.
У. клімат.
У. пояс.
3. Які трымаецца сярэдняй палітычнай лініі, схільны да кампрамісу, згодніцтва.
Умеранае крыло рэфарматараў.
Умераная палітыка.
|| наз. уме́ранасць, -і, ж. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тандэ́м, ‑а, м.
1. Спец. Парадак размяшчэння аднародных машын або іх частак у агрэгаце на адной восі, лініі.
2. Паравая машына з падобным размяшчэннем рабочых цыліндраў.
3. Двухмесны двухколы веласіпед, у якім сёдлы размешчаны адно за другім.
[Англ. tandem.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)