альбатро́с, ‑а, м.
Вялікая марская вадаплаўная птушка атрада буравеснікаў з доўгімі вузкімі крыламі і моцнай выгнутай дзюбай. Амаль над галавой плаўна і.. лёгка кружыў беласнежны альбатрос. Гамолка.
[Фр. albatros.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абпо́ўзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Поўзаючы, пабыць усюды, у розных месцах. [Калеснікаў:] Я сёння абпоўзаў усе агнявыя гнёзды і ячэйкі... Гаварыў амаль з кожным байцом. Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бесхаці́нец, ‑нца, м.
Чалавек, пазбаўлены свайго роднага жылля, воляю лёсу асуджаны на бадзянне па свеце. Сам бацька, бесхацінец, амаль жабрак, у вачах сялян выглядаў панскім сабакам. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Моцна стукаць нагамі пры хадзьбе. [Рыбін] бохаў ботамі на ўсю шырыню крокаў і на павароце амаль што не збіў.. [Веру] з ног. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ганча́к, ‑а, м.
Паляўнічы сабака, прывучаны гнаць звера. Недалёка, кварталы за, два, нечакана заенчыў ганчак: натрапіў на звера. Шамякін. Заходзячыся ў яхканні, ганчакі амаль даганялі беляка. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўча́к, ‑а, м.
Тое, што і раўчук. У адным месцы ўздоўж пераразаў .. [даліну] амаль высахлы, глеісты на дне раўчак. Мележ. Залеглі ў полі супастаты, Растуць акопы, раўчакі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удо́йнасць, ‑і, ж.
1. Здольнасць жывёлы даваць тую або іншую колькасць малака. Правільны догляд за каровамі амаль удвая павысіў іх удойнасць. «Полымя».
2. Тое, што і удой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сла́цца, сцялю́ся, сце́лешся, сце́лецца; сцялі́ся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Ляжаць, распаўсюджвацца па паверхні або над паверхняй чаго-н.
Сцелецца ў лузе густы туман.
Травы сцелюцца мяккім дываном.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расці, распасціраючы галіны па паверхні чаго-н.
Галіны вярбы слаліся амаль па самай зямлі.
3. Слаць сабе пасцель.
Пара слацца і спаць.
◊
Лістам слацца (слаць) (разм.) — выдыгаць перад кім-н., падлізвацца да каго-н., лісліва дагаджаць каму-н. з карыслівай мэтай.
|| зак. пасла́цца, -сцялю́ся, -сце́лешся, -сце́лецца; -сцялі́ся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
траха́, прысл.
Разм. Чуць, амаль. Касніцкі ўскінуў на плечы граблі і вілы і рушыў ісці, цень яго быў гэтакі доўгі, што галава ўпіралася ў былы папоўскі сад, а граблі з віламі каб траха, дык дайшлі б да самай царквы. Чорны. Затое мы самі назвалі пастку лаўком, гэты лавок нагадваў цыліндр даўжынёю не болей за метр, а дыяметрам траха меней паўметра. Масарэнка.
•••
Траха не... — чуць не, амаль не. Дачка акінула бацьку такім ледзяным позіркам, што таго траха не скаланула, але ён не падаў выгляду, што адчувае сябе няёмка. Чарнышэвіч.
Траха што — амаль што. Ды траха што і ўсе выкладчыкі мелі дачыненне да друку — былі аўтарамі першых беларускіх падручнікаў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накупі́ць, ‑куплю, ‑купіш, ‑купіць; зак., чаго.
Тое, што і накупляць. Наталля Аляксееўна абышла прывакзальную плошчу яшчэ раз.., заглянула амаль ва ўсе крамкі і кіёскі, накупіла.. рознай драбязы. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)