Ба́ка ’бакенбарда’ (БРС, КЭС). Рус. ба́ки (мн.), укр. ба́ка ’тс’. Слова ўзнікла скарачэннем з бакенба́рды ’тс’. Гл. Праабражэнскі, 1, 12; Фасмер, 1, 110.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Біньдю́ра ’пазалочаная папера’ (Мядзв.). Мядзв. (там жа) лічыць, што гэта скажонае слова бордюра (параўн. рус. бордю́р, бордю́рка ’шляк’, гл. Шанскі, 1, Б, 167).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вага́ць ’паглыбляць барозны пасля сяўбы для сцёку вады’ (Жд., Інстр. I). Слова балтыйскага паходжання; параўн. літ. vagà ’баразна’, vagóti ’рабіць барозны’. Гл. вагаваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вартавы́ (КЭС, лаг.) ’вартаўнік’. Параўн. укр. вартови́й ’тс’. Можна думаць, што гэта слова ўзнікла на базе словаспалучэння (параўн. укр. вартова́ сторо́жа ’каравульная варта’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вяро́за ’вярзенне, падман, хлусня’ (КТС). Да вярзці́. Заканчэнне слова ‑оза, магчыма, ужыта Якубам Коласам у якасці суфікса па аналогіі да пагроза дзеля рыфмы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дублі́раваць ’дубліраваць’. Рус. дубли́ровать. Відавочна, запазычанне з рус. мовы (дзе слова ўзята з франц. doubler ’тс’). Параўн. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 202.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Зю-зю-зю ’выклічнік для падзывання качак’ (смарг., Шатал.). Параўн. перм., вяцк., наўг. зюслова для адгону свіней’. Верагодна, скарачэнне ад дзюбаць, дзюба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кумша́ ’сівец’. Параўн. літ. kimša ’мох’ (Сл. паўн.-зах., 2, 570). Структура слова сведчыць на карысць балт. паходжання, але дакладнай крыніцы не знойдзена.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ла́йна (асудж.) ’тоўстая, здаровая жанчына’ (міёр., З нар. сл.), ла́йнік ’гультай, лайдак, хлус’ (Шат.), ’зняважлівае слова на сытага, тоўстага чалавека’ (КЭС, лаг.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Навучыце́лька ’настаўніца’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Запазычанне з польск. nauczycielka ’тс’, пра што сведчыць перш за ўсё націск на другім складзе ад канца слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)