наго́н, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. нагнаць (у 4, 5, 7, 9 і 10 знач.).

2. Час, які наганяецца пры руху (пра цягнікі, караблі і пад.). Зрабіць наган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пракружы́цца, ‑кружуся, ‑кружышся, ‑кружыцца; зак.

1. Лятаючы, зрабіць круг. Вясною, калі з выраю птушкі ляцелі, адна качка разы са два над нашай хатай пракружылася. Дубоўка.

2. Кружыцца некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пакараці́ць, ‑рачу, ‑роціш, ‑роціць; зак., што.

Зрабіць карацейшым, укараціць. Пакараціць паліто. □ Шмат яшчэ такога дарагога на рыбалцы часу ідзе на тое, каб пакараціць або падоўжыць рабочую частку лескі. Матрунёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пале́глы, ‑ая, ‑ае.

Які прыгнуўся сцяблом да зямлі (пераважна пра збожжавыя расліны). Марнавалася пераспелая і палеглая ярына. Машара. Месцамі была густая, палеглая пшаніца, камбайны нічога не маглі зрабіць. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перагарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Перанесці, перажыць (нястачу, гора). Трэба перабыць, перагараваць гэтыя дні і зрабіць сабе тое, за што можна будзе ўхапіцца, калі цяперашняе гора пройдзе. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пі́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Аднакр. да пікаць.

2. Зрабіць спробу сказаць што‑н., запярэчыць чаму‑н. А стараста маўчаў, баяўся слова нікнуць у нашу абарону. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пу́дла, ‑а, н.

Разм. Промах у стральбе, няўдалы стрэл.

•••

Даць пудла — а) не пацэліць, прамахнуцца. — Страляй, дзядзька, — кажа стралец, — і мабыць, я даў пудла. Янкоўскі; б) памыліцца, зрабіць памылку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усушы́ць, усушу, усушыш, усушыць; зак., каго-што.

1. Зрабіць сухім, высушыць.

2. Убавіць у вазе ў працэсе сушкі.

3. перан. Разм. Давесці да схуднення, знямогі. Усушыла Гану ля Андрэя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фуро́р, ‑у, м.

Шумны публічны поспех; бурнае праяўленне захаплення кім‑, чым‑н. Зрабіць фурор сваім выступленнем на конкурсе. □ Усюды, куды трапляла «Кніга быція» Крапівы, яна рабіла сапраўдны фурор. Таўлай.

[Ад лац. furor — шаленства, нястрымнасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Забяро́ска ’пакрыццё запоўненых мёдам сотаў воскам’, забярэ́сціцьзрабіць забяроску’ (паст., З нар. сл.), бярэ́шчаны ’пакрыты слоем воску’ (паст., Сл. паўн.-зах.). Відаць, звязваецца з бяроста (гл.) ’бярозавая кара, якая выкарыстоўвалася для розных кашоў, аплятання розных вырабаў’. Шырокае ўжыванне бяросты для аплятання стала падставай пераноснага выкарыстання слоў для абазначэння іншых спосабаў пакрыцця. Не выключана кантамінацыя з берагчы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)