навырыва́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Вырваць, выцягнуць рыўком, высмыкнуць нейкую колькасць чаго‑н. Навырываць цвікоў. □ Сафрон так асмялеў каля чужога каня, што надумаўся навырываць з яго хваста валасні сабе на вуду. Чорны. // Выдраць, адарваць нейкую колькасць чаго‑н. Навырываць лістоў з кнігі.

2. Рвучы з коранем, сабраць нейкую колькасць чаго‑н. Навырываць буракоў. Навырываць ільну.

навырыва́ць ​2, ‑ае; зак., чаго.

Вырыць вялікую колькасць чаго‑н. (пра жывёл). Навырываць ям.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Не́тшта ’вельмі многа, мноства’ (Шат., Жд. 1), нётшто ’многа’ (Жд. 1). Відаць, з нет (гл.) і што, параўн. до нет, на нет ’пра вышэйшую ступень чаго-небудзь’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Прапасня́ ’вельмі многа’ (Бір. Дзярж.). Да прапасці. Аб суф. -//я гл. Сцяцко, Афікс. наз., 58 і наст. Да семантыкі параўн. рус. пропасть (чаго-небудзь) ’вельмі многа’ (ад пропасть).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напла́віць, -пла́ўлю, -пла́віш, -пла́віць; -пла́ўлены; зак., што і чаго.

1. Прырабіць шляхам плаўкі.

2. Прыгатаваць шляхам плаўкі нейкую колькасць чаго-н.

Н. свінцу.

|| незак. наплаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. напла́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

|| прым. напла́вачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

панавя́зваць, -аю, -аеш, -ае; зак.

1. чаго. Зрабіць шляхам вязання многа чаго-н.

П. пальчатак.

2. што. Пачапіць што-н. усім, многім.

П. званкі на шыю жывёле.

3. каго. Прывязаць, каб не разыходзіліся (пра жывёлу).

П. коней на ланцугі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́бух, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Імгненнае вызваленне энергіі, якое суправаджаецца ўтварэннем моцна нагрэтых, з высокім ціскам газаў; гук, які суправаджае такое вызваленне.

Ядзерны в.

В. газаў.

2. перан., чаго. Раптоўнае праяўленне чаго-н.

В. смеху.

В. абурэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адпі́ць, адап’ю́, адап’е́ш, адап’е́; адап’ём, адап’яце́, адап’ю́ць; адпі́ў, -піла́, -ло́; адпі́; адпі́ты; зак.

1. што і чаго. Выпіць крыху, частку чаго-н.

А. квасу.

А. паўшклянкі малака.

2. Скончыць піць (разм.).

|| незак. адпіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыахво́ціць, -о́чу, -о́ціш, -о́ціць; -о́чаны; зак., каго (што) і да чаго (разм.).

Выклікаць у каго-н. ахвоту да чаго-н.

П. дзяцей да чытання.

|| незак. прыахво́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. прыахво́ціцца, -о́чуся, -о́цішся, -о́ціцца; незак. прыахво́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́дыус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У матэматыцы: адрэзак прамой лініі, які злучае цэнтр з любым пунктам акружнасці або паверхні шара.

2. перан. Велічыня ахопу чаго-н., вобласць распаўсюджання чаго-н.

Р. дзеяння авіяцыі.

|| прым. ра́дыусны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

страка́цець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ее; незак.

1. Вылучацца сваёй стракатасцю; пярэсціцца.

Удалечыні стракацее асенні лес.

2. чым або ад чаго. Быць стракатым ад чаго-н.

Луг стракацеў рамонкамі і смолкай.

2. Станавіцца стракатым.

Вуліца стракацела сцягамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)