самаўзбрае́нне, ‑я, н.

Узбраенне самога сябе. / у перан. ужыв. [Андрэй] разумеў — калі не будзе гэтага пачуцця самаўзбраення, можна страціць здольнасць да жыцця. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіро́пны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сіропу. / у перан. ужыв. Іван Васільевіч перачытваў нудны і сіропны нарыс пра калгаснага пастуха. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сфабрыкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што.

Падрабіць што‑н. Сфабрыкаваць дакументы. // перан. Арганізаваць, стварыць што‑н. заганнае, нядобрае, ганебнае. Сфабрыкаваць судовы працэс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узбушава́цца, ‑шуюся, ‑шуешся, ‑шуецца; зак.

Пачаць бушаваць (пра вецер, мора і пад.). Мора ўзбушавалася. // перан. Раскрычацца, пачаць буяніць. Пад вечар узбушаваўся стары.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узурпі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Учыніць (учыняць) узурпацыю. Узурпіраваць вярхоўную ўладу. // перан. Разм. Захапіць (захопліваць) у сваё поўнае распараджэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уцвялі́ць, уцвялю, уцвеліш, уцвеліць; зак., каго-што.

Давесці да раздражнення, узлаваць. Уцвяліць сабаку. // перан. Выклікаць у кім‑н. трывогу; растрывожыць. Уцвяліць душу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зацямні́ць, ‑цямню, ‑цемніш, ‑цемніць; зак., каго-што.

1. Зрабіць цёмным, засланіўшы святло; засланіць святло каму‑, чаму‑н. [Сасоннік] засланіў лінію, зраўняў лес, знішчыў мяжу, зацямніў квартал. Пташнікаў. Цень зацямніў святло. Маўр. // перан. Засмуціць, замаркоціць. Цяжкі ўспамін зацямніў тую светлую ўрачыстасць, якая .. апанавала [Васіля]. Шамякін. // Замаскіраваць святло. Зацямніць горад. Зацямніць вокны.

2. перан. Зацьміць, адсунуць каго‑, што‑н. на задні план. Аўтар высунуў на першы план няўдалае каханне юнакоў да Тані, якое зацямніла ўсё астатняе. «ЛіМ».

3. перан. Зрабіць незразумелым; заблытаць. Зацямніць ідэйны сэнс твора. // Пазбавіць здольнасці ясна разважаць, мысліць. Зацямніць розум.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разбуры́ць, ‑буру, ‑бурыш, ‑бурыць; зак., што.

1. Разбіць, паламаць, разваліць, ператварыць у руіны. [Максім:] — Учора ўвечары перабраўся ў хату, а сёння разбурыў зямлянку... Шамякін. Цяпер жа Грысева хатка выглядае зусім адзінокай, бо вёску Паддубаўку немцы спалілі, пасеку разбурылі, а калгасныя агароды запуставалі. Кулакоўскі. // перан. Давесці да поўнага развалу. Разбурыць гаспадарку. // перан. Парушыць, прымусіць распасціся. Разбурыць сям’ю.

2. перан. Загубіць, знішчыць, расстроіць. Усе мыслі аўтара накіраваны былі на адно і білі ў адну цэль: разбурыць веру ў цара. Колас. Вайна бязлітасна разбурыла светлыя мары. Данілевіч. Створаны ўяўленнем вобраз, тым больш любага чалавека, не так лёгка разбурыць. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жук, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Насякомае з жорсткім надкрыллем.

Майскі ж.

2. перан. Пра хітрага пранырлівага чалавека (разм., неадабр.).

|| памянш. жучо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

завяшча́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Вусны або пісьмовы наказ, які змяшчае распараджэнні (пераважна аб маёмасці) на выпадак смерці.

Духоўнае з. (перан.: запавет нашчадкам, паслядоўнікам).

|| прым. завяшча́льны, -ая, -ае.

Завяшчальнае пісьмо.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)