раскупча́сціцца, ‑ціцца; зак.
Стаць, вырасці купчастым. Дрэвы так раскупчасціліся атожылкамі і шырокімі лапушнымі лістамі, што цяжка было знізу разглядзець, што робіцца на верхавіне. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тхаро́вы, ‑ая, ‑ае.
Зроблены з футра тхара. Тхаровае футра. □ [Пятрусь] цяжка дыхаў, шморгаў чырвоным прастуджаным носікам і ўсё адпіхваў з вачэй аблезлую тхаровую шапку. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цы́нія, ‑і, ж.
Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі яркімі кветкамі. Не цвітуць тут цыніі і флоксы, Цяжка шыны пыл гарачы мнуць. Панчанка.
[Ад уласн. імя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штоме́сяц, прысл.
Кожны месяц. Жывы і здаровы Андрэй Барысавіч Чужакоў пісаў, што разумее, як цяжка маці матэрыяльна, і згодзен штомесяц высылаць ёй грошы. Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усачы́ць сов., в разн. знач. уследи́ть;
ця́жка ўсачы́ць за ду́мкай гэ́тага ле́ктара — тру́дно уследи́ть за мы́слью э́того ле́ктора;
у. за дзі́цем — уследи́ть за ребёнком
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патра́піць, -плю, -піш, -піць; зак. (разм.).
1. у каго-што, на што. Папасці, пацэліць.
Не п. рукой у рукаў.
2. Апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.
Як ты сёння патрапіла аж у горад?
3. каму. Дагадзіць.
Яму цяжка п.
4. з інф. Змагчы, здолець зрабіць што-н.
Я не патрапіў дакладна адказаць ім.
|| незак. патрапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
увалі́цца¹, увалю́ся, ува́лішся, ува́ліцца; зак.
1. у што. Упасці ўнутр чаго-н.
У. ў сажалку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць упалым.
Шчокі ўваліліся.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Абрушыцца ўнутр чаго-н. (разм.).
Увалілася страха гумна.
4. Увайсці з шумам, цяжка (разм.).
У хату ўваліўся цэлы натоўп.
|| незак. ува́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неадо́льны, ‑ая, ‑ае.
Які цяжка, немагчыма пераадолець, перасіліць. Неадольны сон прычапіўся да хлопца. Колас. Сцёпка мог бы не ісці праз цэнтр горада, але неадольнае жаданне зірнуць на рэўком прымусіла яго павярнуць на галоўную вуліцу. Хомчанка. // Такі, якога цяжка, немагчыма адолець, перамагчы; магутны. Пошчак нарастаў і нарастаў, блізіўся. Неадольны, магутны. Зямля стагнала. Караткевіч. Правядзенне ленінскай нацыянальнай палітыкі згуртавала.. народы ў магутную неадольную сілу. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зады́ханы, ‑ая, ‑ае.
Які задыхаўся, пачаў цяжка і часта дыхаць. Маці ўбегла задыханая, перапалоханая. Мележ. Коні, узмыленыя і задыханыя, пяліся ў пастронках, гналі баразну. Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выжы́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Працаваць з вялікім стараннем, з натугай. Цяжка было.. [Акіліне] з дачкою выкідацца з бясхлеб’я, але ж выжыльвалася як магла. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)